این گزارش به روز می‌شود
فرماندهی نیروهای مسلح واگنر روز جمعه مستقیما با کرملین وارد چالش شد و درخواستی مبنی بر شورشی مسلحانه با هدف برکناری وزیر دفاع روسیه را مطرح کرد. سرویس‌های امنیتی بلافاصله با درخواست دستگیری «یوگنی پریگوژین» واکنش نشان دادند. منابع روسی اخبار بی‌بی‌سی می‌گویند که نیروهای واگنر کنترل تمام تأسیسات نظامی در شهر ورونژ، واقع در نیمه راه بین روستوف-نا-دونو (جایی که واگنر می‌گوید تحت کنترل نیروهایش است) و مسکو را به دست گرفته‌اند. مقامات شهر ورونژ هنوز در مورد این ادعا اظهار نظر علنی نکرده‌اند. با این حال، کرملین هم در پاسخ به این درخواست، امنیت در مسکو و نظارت خود در نبردهای اوکراین را افزایش داد.
با اینکه نتیجه‌ی این کنش و واکنش هنوز نامشخص است، از آنجایی که نیروهای کی‌اف در حال بررسی سیستم دفاعی روسیه در مراحل اولیه ضد حمله خود بودند، به نظر می‌رسد که این اقدام بیشتر مانعی برای تلاش‌های جنگی مسکو باشد.
گروه واگنر از کجا و برای چه ماموریتی به وجود آمد؟
گروه واگنر یک گروه شبه نظامی وابسته به کرملین است که حضور فعالی در اوکراین و قاره افریقا دارد. این گروه در اوکراین در راستای اهداف ولادیمیر پوتین و در افریقا، در ازای دریافت دستمزدهای کلان یا حق امتیاز تجارت‌های پرسود برای دولت‌های محلی می‌جنگد. «تریسی جرمن»، استاد امنیت و مناقشه‌ها در دانشگاه کینگز کالج لندن به بی‌بی‌سی می‌گوید اولین عملیات این گروه به کمک به دولت روسیه برای اشغال شبه جزیره کریمه در سال 2014 بود. بر اساس گزارش وزارت دفاع بریتانیا گروه واگنر در حال حاضر با ۵۰ هزار سرباز یکی از کلیدی‌ترین بخش‌های کارزار تهاجمی روسیه علیه اوکراین را تشکیل می‌دهد.
شبه نظامیان واگنر اخیرا با تسخیر شهر سولدار در ۲۰ کیلومتری شمال شهر استراتژیک باخموت در شرق اوکراین، اولین پیروزی نظامی قابل توجه روسیه پس از چند ماه رقم زده‌اند. ریاست این گروه شبه نظامی را «یوگنی پریگوژین»، الیگارش روس بر عهده دارد. به پریگوژین به دلیل ریاست مجموعه کیترینگ‌هایی که برای کرملین غذا تهیه می‌کردند لقب «آشپز پوتین» داده شده است. دامنه فعالیت‌های واگنر صرفا به اوکراین یا مناطق دیگری که روسیه حضور مستقیم زمینی دارد محدود نمی‌شود.
در سال ۲۰۱۵ واگنر در سوریه و در کنار ارتش بشار اسد مبارزه می‌کرد و حفاظت از برخی تأسیسات نفتی سوریه به این گروه سپرده شده بود. در سال‌های اخیر شواهد زیادی از حضور شبه نظامیان واگنر در قاره افریقا دیده شده است. این شواهد نشان می‌دهد شبه‌نظامیان واگنر در لیبی، جمهوری آفریقای مرکزی، موزامبیک، مالی و اخیرا در بورکینافاسو حضور نظامی دارند. این گروه از سوی کارشناسان نظامی به دلیل استفاده از تاکتیک‌های خشن و بی‌رحمانه شناخته می‌شود و سازمان ملل می‌گوید واگنر در افریقا دست به جنایت‌های بشری زده است.
دلیل عملیات گروه واگنر در روسیه چیست؟
پریگوژین رهبر گروه شورشی‌ها، دلیل عملیات علیه ارتش را ناتوانی ارتش در مدیریت جنگ اوکراین و همچنین حمله به مواضع گروه واگنر خوانده است. البته اقدامات گروه واگنر بی‌پاسخ نمانده است؛ چنانچه پریگوژین در بیانیه‌ای گفته «یک حمله موشکی به مواضع گروه واگنر انجام شده که قربانیان زیادی به دنبال داشته است.»
پریگوژین گفته که «این حمله از خطوط پشتی انجام شده که نشان می‌دهد نیروهای ارتش روسیه عامل آن بوده‌اند و به کشته شدن ۲۰۰۰ نفر از نیروهای او در این حمله منجر شده است، بنابراین شیطان در فرماندهی ارتش روسیه باید از میان برود و این نبردی برای عدالت است.» او همچنین گفته ۲۵ هزار نیروی آماده در اختیار دارد که با دستور او برای از میان بردن فرماندهی ارتش روسیه دست به عمل خواهند زد.
پریگوژین در توضیح چرایی شورش خود گفته اگر به شما گفتند که جبهه‌های جنگ به خاطر دخالت گروه واگنر از هم پاشیده، بدانید که این دلیل از هم پاشیدن جبهه‌ها نبوده است. زمانی که ما به اینجا رسیدیم، بخش‌های عظیمی از سرزمین از دست رفته بود. بسیاری از سربازان کشته شده بودند. تعداد کشته‌ها ۳ تا ۴ برابر بیشتر از چیزی است که در اسناد به مقامات اطلاع می‌دهند و ده برابر بیشتر از چیزی است که در اخبار تلویزیون می‌شنوید.
او گفته مجموع تلفات جانی روسیه در جنگ اوکراین بیش از ۱۰۰۰ نفر در بعضی روز‌ها بوده است. این‌ها یا کشته شده‌اند، یا مفقود شدند یا زخمی. افرادی که از دستور سرپیچی می‌کنند هم به خاطر بزدلی‌شان نیست، بلکه به خاطر این است که هیچ گزینه‌ای ندارند. نه ادوات جنگی دارند نه فرماندهی. پریگوژین گفته «والری گراسیموف رئیس ستاد ارتش روسیه هم به محض اینکه متوجه شده گروه واگنر در راه رسیدن به مقر فرماندهی روستوف است، از آنجا فرار کرده است.»
اندیشکده موسسه جنگ آمریکا گزارشی منتشر کرده و گفته معتقد است پریگوژین در صدد اعمال تغییرات در وزارت دفاع کرملین است، اما موفق نمی‌شود. روابط پریگوژین با ارتش روسیه از پیش از این‌ها هم تیره بوده است. او بار‌ها از مقامات ارشد روسیه انتقاد کرده و مدعی شده که وزارت دفاع، به گروه واگنر مهمات جنگی لازم را نمی‌دهد.
این بار، پریگوژین حتی «سرگئی شویگو» وزیر دفاع روسیه و «والری گراسیموف» رئیس ستاد کل ارتش این کشور را به خیانت متهم کرده است.
وضعیت روسیه
پریگوژین بامداد روز شنبه مدعی شد که نیروهایش از اوکراین وارد روسیه شده‌اند و به روستوف رسیده‌اند. وی همچنین اعلام کرد که در پیشروی آنها مقاومتی از سمت سربازان جوان در پست‌های بازرسی وجود نداشته و نیروهایش علیه کودکان جنگی ندارند. البته مقامات شهر سن پترزبورگ اعلام کرده‌اند که به تشدید تدابیر امنیتی در شهر ادامه خواهند داد و اوضاع تحت کنترل است.
پریگوژین در یکی از مجموعه تصاویر و فایل‌های صوتی که از اواخر روز جمعه در رسانه‌های اجتماعی منتشر شد، با لحن خشمگینی گفت: «با این حال، ما هر کسی که سر راهمان باشد را نابود خواهیم کرد. ما رو به جلو حرکت می‌کنیم و تا آخر راه خواهیم رفت.»
وی همچنین مدعی شد که ژنرال والری گراسیموف، رئیس ستاد کل ارتش، دستور داده تا یکسری از هواپیماهای جنگی کاروان‌های واگنر که در کنار وسایل نقلیه معمولی حرکت می‌کرده‌اند را مورد هدف قرار دهند. او همچنین افزود که نیروهایش یک هلیکوپتر نظامی روسی که به یک کاروان غیرنظامی شلیک کرده است را سرنگون کرده، اما هیچ رسانه‌ای این خبر را تایید نکرده است.
گفتنی است که با وجود اظهارات پریگوژین مبنی بر ورود کاروان‌های واگنر به روستوف-آن-دون، هنوز هیچ تاییدی درباره این خبر در شبکه‌های اجتماعی وجود ندارد. تصاویر موجود حاکی از آنند که برخی از کامیون‌های سنگین بزرگراه‌های منتهی به شهر را مسدود کرده‌اند. کاروان‌های طویل کامیون‌های گارد ملی نیز در جاده‌ی خارجی این شهر دیده می‌شوند و خودروهای زرهی هم همچنان در خیابان‌ها پرسه می‌زنند.
پریگوژین همچنین اعلام کرد که اردوگاه‌های میدانی واگنر در اوکراین به دستور گراسیموف مورد اصابت موشک، هلیکوپتر و گلوله قرار گرفته است. این اتفاق بعد از تصمیم گراسیموف مبنی بر نابودی واگنر پس از دیدار با وزیر دفاع روسیه صورت گرفت.
گفتنی است که سخنان وی واکنش‌های زیادی را در سطح ملی و جهانی برانگیخته است.
- «پوتین»، رئیس جمهوری روسیه: «چیزی که ما با آن روبرو هستیم خیانت محض است. من شب گذشته با فرماندهان همه جهات صحبت کردم، نیروهای ما قهرمانانه در حال جنگ هستند. هر گونه درگیری باید در طول عملیات ویژه کنار گذاشته شود، سرنوشت مردم ما اکنون در حال تعیین شدن است. من به مبارزان واگنر هشدار می‌دهم در زمانی که روسیه با جنگ سختی روبرو است تسلیم ماجراجویی جنایتکارانه نشوند.
- «رمضان قدیروف»، رئیس‌جمهور چچن: «کاملاً از تمامی سخنان پوتین حمایت می‌کنم. شورش باید سرکوب شود. ما آمادگی داریم در صورت لزوم انجام اقدامات سخت، وارد عمل شویم.»
- پریگوژین در واکنش به سخنان رئیس جمهور: «آماد‌ه‌ایم برای مردم روسیه بمیریم. نیروهای ما آمادۀ مرگ هستند و ما برای سرنگونی دولت روسیه تلاش می‌کنیم. ما در حال نجات روسیه هستیم. درباره خیانت به کشور باید بگویم که رئیس‌جمهور شدیداً در اشتباه است. ما وطن‌دوست هستیم. ما برای روسیه مبارزه کردیم و هنوز هم درحال مبارزه هستیم. ️نیروهای ما یک فروند هواپیمای نظامی «آنتونوف ۲۶» و جنگندۀ «سوخو ۳۵» ارتش روسیه را سرنگون کرده‌اند.»
نیروهای واگنر تا کنون نقش تعیین‌کننده‌ای در جنگ میان روسیه و اوکراین ایفا کرده‌اند و موفق شدند که شهر باخموت را تصرف کنند. با این حال، پریگوژین دیروز از ارتش روسیه به شدت انتقاد کرده و آن را به بی‌کفایتی و زجر سربازانش متهم کرده است. او که در حال حاضر 25 هزار سرباز را تحت فرمان خود دارد، اواخر روز جمعه اعلام کرد که سربازانش «شویگو»، وزیر دفاع روسیه، را در یک شورش مسلحانه مجازات خواهند کرد و از ارتش هم خواست که مقاومتی نکند. او گفت: «کار ما کودتای نظامی نیست، بلکه نمادی از عدالت است.»
پریگوژین با انتقاد شدید از شویگو مدعی شد که روسیه «به‌خاطر ترفیع یک مشت حرامزاده، وارد جنگ شده است.» او فرماندهی ارشد ارتش اوکراین را به دلیل «ضعف شدید برنامه‌ریزی حمله و خجالت‌زده کردن ارتش با چندین و چند ناکامی در میدان نبرد» مقصر دانست. وی مدعی شد: شویگو هزاران تن از آماده‌ترین سربازان روسیه را در نخستین روزهای جنگ به کشتن داد. این پست‌فطرت‌های روانی، به این نتیجه رسیدند که «مشکلی نیست، ما چند هزار سیاهی لشکر روسیه را قربانی خواهیم کرد. آنها زیر آتش توپخانه کشته خواهند شد ولی ما به آنچه می‌خواهیم، دست خواهیم یافت. دلیل طولانی شدن جنگ همین است.»
واکنش مقامات داخلی
کمیته ملی ضد تروریسم روسیه در پاسخ به این ادعای پروگوژین او را به دعوت به شورش مسلحانه متهم کرده است که مجازات آن تا 20 سال زندان است. خدمات امنیت فدرال نیز از سربازان واگنر خواست تا او را دستگیر کنند و از پیروی از دستورات جنایتکارانه او خوددار کنند. این سازمان اظهارات او را «خنجری از پست به سربازان روسیه» خواند و گفت که پیروی از او به منزله‌ی دامن زدن به درگیری مسلحانه در روسیه است.
«دیمیتری پسکوف»، سخنگوی کرملین نیز اعلام کرد که رئیس جمهور در جریان این وضعیت قرار دارد و تمامی اقدامات لازم در حال انجام است. با این حال، نیروهای واگنر در برخی شهرهای جنوب روسیه دست به شورش مسلحانه زده اند. آنها می‌گویند برخی مراکز و پایگاه های روسیه را در کنترل خود درآورده اند. واگنر قبل از این هم از سرنگون کردن یک بالگرد ارتش روسیه خبر داده بود. برخی از منابع بی‌بی‌سی هم می‌گویند واگنر تأسیسات نظامی را در شهر دوم هم تصرف کرده است.
پریگوژین که اختلافش با وزارت دفاع به سال‌ها پیش برمی‌گردد پیش از این از پیروی از الزاماتی که پیمانکاران نظامی قبل از یکم ژوئیه درباره آن به توفق رسیده بودند، خودداری کرده بود.
- سرهنگ ژنرال سرگئی سوروویکین، معاون فرمانده گروه نیروهای روسی که خود در حال حاضر در اوکراین مشغول به جنگ است از نیروهای روسی خواست تا از هرگونه حرکت علیه ارتش خودداری کنند. وی اعلام کرد که این اقدام به نفع دشمنان کشور خواهد بود.
- «تانیا استانویا»، یک تحلیلگر سیاسی، پیشبینی کرد که این اقدام تیر خلاص پریگوژین خواهد بود. او در توییتی نوشت: «حالا که دولت هم وارد این قضیه شده است، هیج راه برگشتی وجود ندارد. این پایان کار پریگوژن و واگنر است.»
- سپهبد «ولادیمیر آلکسیف» نیز اقدام پریگوژین را دیوانگی محض خواند و گفت که این کار تهدیدی برای آغاز یک جنگ داخلی است.
- «دیمیتری مدودف»، معاون شورای امنیت ملی روسیه، در این باره خواستار حمایت از پوتین شد و گفت: «اکنون مهمترین چیز برای شکست دادن دشمن خارجی و داخلی که تشنه پاره پاره کردن سرزمین مادری ماست، برای نجات کشورمان، جمع شدن در اطراف رئیس جمهور، فرمانده عالی نیروهای مسلح کشور است. شکاف و خیانت – راهی به سوی بزرگترین تراژدی، یک فاجعه جهانی خواهد بود. ما اجازه نمی دهیم. دشمن شکست خواهد خورد! پیروزی از آن ما خواهد بود!»
واکنش اوکراین
وزارت دفاع اوکراین نیز طی بیانیه‌ای اعلام کرد که ارتش اوکراین نیروهای خود را برای حمله به اطراف باخموت متمرکز کرده تا از این آشوب روسیه استفاده کند.
رئیس جمهور اوکراین «ولادیمیر زلنسکی» نیز از دیگر کشورها خواست تا به هشدارهای این کشور مبنی بر حمله به روسیه و تصرف یکی از نیروگاه‌های هسته‌ای این کشور و ایحاد تشعشعات رادیواکتیو توجه کنند. اعضای دولت او هم به نمایندگان بین‌المللی درباره تهدیدات احتمالی نیروگاه هسته‌ای Zaporizhzhia هشدار دادند. زلنسکی همچنین افزود که انتظار دارد کشورهای دیگر از او حمایت کرده و به مسکو فشار بیاورند. گفتنی است که سخنگوی کرملین با این وجود تهدید این نیروگاه از سوی نیروهای روسی را رد کرده است.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در این باره خاطر نشان کرد که وضعیت نظامی اطراف این نیروگاه به طور فزاینده‌ای متشنج است. گفتنی است که شش مورد از راکتورهای هسته‌ای این نیروگاه در حال حاضر از کار افتاده‌اند، با این حال، کارشناسان هشدار می‌دهند که انتشار تشعشعات رادیواکتیو همچنان در کمین است.
واکنش مقامات بین‌الملل
- نماینده اتحادیه اروپا در این باره گفت: «اتحادیه اروپا آنچه در روسیه اتفاق می‌افتد را موضوع داخلی روسیه می داند و اوضاع را زیر نظر دارد.»
- «آدام هاج»، سخنگوی شورای امنیت ملی ایالات متحده، نیز اعلام کرد: «ما وضعیت را زیر نظر داریم و با متحدان و شرکای خود درباره این تحولات رایزنی خواهیم کرد.»
خبرهای جدید از پیشروی واگنر در روسیه
- نیروهای واگنر به شهر Lipetsk رسیده اند؛ تنها ۴۴۶ کیلومتر تا مسکو مانده است.
- اعضای گروه واگنر با تانک و تسلیحات به سمت مسکو در حرکت هستند.
- مقامات مناطق لیبتسک (جنوب مسکو) از اهالی خواستند در خانه بمانند.
- برخی منابع روسی از وقوع انفجارهای مهیب در نزدیکی مقر فرماندهی منطقه نظامی جنوب روسیه در شهر روستوف رخ داده است.
- در پی وقوع این انفجارها مردمی که در محل حادثه بودند مجبور به فرار شدند.
- اندیشکده ارتش آمریکا: نیروهای خصوصی واگنر در برابر نیروهای وفادار به وزارت دفاع دولت روسیه شانس کمی دارند.
- سخنگوی وزارت امور خارجه ایران: رویداد اخیر در روسیه موضوع داخلی این کشور است و ایران از حاکمیت قانون در فدراسیون روسیه حمایت می‌کند.
- ایگور استرلکوف (گیرکین) تحلیلگر جنگ و وزیر دفاع سابق جمهوری خلق دونتسک: پریگوژین از شانس بالایی برای به دست گرفتن قدرت و ورود به کرملین برخوردار است.
- آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا: امروز با وزرای خارجه گروه هفت و «جوزپ بورل» مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره وضعیت جاری در روسیه گفت‌وگو کرده است. ایالات متحده در حالی که تحولات در روسیه ادامه دارد، با متحدان و شرکای خود در هماهنگی نزدیک خواهد بود.
- ۴ کاروان نظامی واگنر شامل ۱۵۰ تا ۴۰۰ دستگاه تسلیحات به سمت مسکو در حرکت هستند.
- نیروهای واگنر با سرعت حداکثری در اتوبان به سمت مسکو در حرکت هستند.
- نیروهای چچنی در آستانه رسیدن به شهر روستوف هستند/ این شهر در کنترل نیروهای واگنر است.
- برخی رسانه‌های روس مدعی شده اند که گروه واگنر در حال آماده شدن برای تصرف انبارهای سلاح های هسته ای است.
- واگنر کلیه نیروهای خود را از اوکراین تخلیه و به سوی مسکو فرستاد.
- اردوغان در گفت‌وگو با پوتین، حمایت کامل خود را از پوتین اعلام کرده است.
- منابع خبری روسیه از حرکت چهار کاروان نظامی گروه «واگنر» به سمت مسکو و همزمان ورود نیروهای چچنی به شهر روستوف در حمایت از پوتین خبر دادند.
- چهار کاروان نظامی واگنر شامل ۱۵۰ تا ۴۰۰ خودروی نظامی است.
- تمام میسرهای منتهی به روستوف در اطراف مسکو تخریب شدند.
- پوتین قانونی را امضا کرد که براساس آن زندانیان و محکومان جرایم با امضای قرارداد می توانند به سربازی در ارتش اعزام شوند. محکومان جرایم خطرناک استثنا هستند.
- وزارت دفاع اوکراین: سربازان روس بهتر است از سرزمین ما فرار کنند و برای کمک به همرزمان خود به روسیه بروند.
- عضویت در کانال تلگرام رسانه هدهد کانادا
- اخبار روز کانادا و اخبار مهاجرت کانادا را در رسانه هدهد دنبال کنید
- هم اکنون شما هم عضو هفته نامه رسانه هدهد کانادا شوید
منبع: سی‌تی‌وی
