رسومات نوروز در شهرهای مختلف ایران
تمام اقوام ایرانی در سراسر ایران و جهان، نوروز را به عنوان سرآغاز فصل و سالی نو جشن گرفته و متناسب با فرهنگ‌های مختلف خود، آداب و رسوم ویژه‌ای را برای گرامیداشت این جشن باستانی به جا می‌آورند. این آداب و رسوم در مناطق مختلف ایران با یکدیگر متفاوت بوده و هر یک معنا و مفهوم عمیقی را در دل خود جای داده است. در این مطلب به بررسی آداب و رسوم برخی از استان‌های کشور عزیزمان ایران می‌پردازیم.
رسومات نوروز در استان فارس:
در شیراز رسم است که مردم در سال نو برای درخت خود مراسم عروسی می‌گیرند. یعنی اگر درخت آنها به خوبی بار ندهد، زن صاحب خانه سایر زنان همسایه را دعوت کرده، سعی می‌کند با اره شاخه‌های درخت را ببرد و یکی از زنان همسایه واسطه شده و نمی‌گذارد که این کار انجام پذیرد. سپس روی درخت تور بسیار نازکی می‌اندازند و شکر پنیر روی آن پاشیده و به شادی و آواز می‌پردازند. این مراسم باعث می‌شود تا درخت مورد نظر، سال بعد و در آغاز فصل بهار، بار نارنج زیادی دهد.
رسومات نوروز در یزد:
در استان یزد، مردم و خانواده‌ها در آخرین شب سال، روی پشت بام خانه خود آتش روشن می‌کردند که به اصطلاح به آن «آتش رو بوم کردن» می‌گفتند. آنها بر این باور بودند که با این کار سرما و سوزش زمستان را از بین خواهند برد. یزدی‌ها به ۱۰ روز مانده به نوروز، پنجه کوچک، و به ۱۰ روز بعد از نوروز، پنجه بزرگ می‌گفتند و در دهه پنجه بزرگ مراسم‌های مختلفی مانند چهارشنبه سوری، کوزه شکستن، پختن آش رشته، خانه تکانی و خریدن لباس نو را انجام می‌دادند.
رسومات نوروز در لرستان:
مردم لرستان به جای روز سیزده بدر در روز چهاردهم فروردین به دامان طبیعت می‌رفتند. در لرستان آیین کوسه سوار یا ننه پیره نیز برگزار می‌شد. مردم ننه پیره را عامل سرمای سخت و مرگ و میر در اواخر زمستان می‌دانستند. در این رسم، از مردی بدون ریش سواری می‌گرفتند تا نشان دهند که ننه پیره کاری دیگر نمی‌تواند انجام دهد.
رسومات نوروز در استان بوشهر:
سفره‌ی هفت سین بوشهری‌ها یکی از جالب‌ترین رسومات در بین سفره‌های نوروز است. مردم این استان علاوه بر سفره‌ی هفت سین، سفره‌ی هفت میم نیز برپا می‌کنند. محتویات این سفره شامل ماهی، میگو، میوه، مرغ، مربا، ماست و مسقطی است. علاوه بر شیرینی‌های خانگی، از رسوم نوروزی مردم این استان می‌توان به تهیه‌ی شیرینی‌های محلی «قراپیچ» و «بی‌بی گلی» نیز اشاره کرد.
رسومات نوروز در بین ترکمن‌ها:
مردم ساکن در مناطق ترکمن صحرا، پس از خانه تکانی و برای پر برکت شدن خانه خود، نخ سفید و سیاه را با هم بافته و بین آن اسپند، سنگ چشم نظر، منجوق، نمک و داغدان قرار داده و آن را در خانه خود آویزان می‌کنند. در چهارشنبه‌ی آخر سال نیز موی سر پسرها را تراشیده و مقداری مو را در دو طرف سر، روی گوش یا پشت سرها باقی می‌گذارند و به آن «قولپاق» می‌گویند. علاوه بر این در این روز به نزدیکی رود رفته چندین سنگریزه برداشته و هفت بار به طرفی غیر از قبله آنها را پرتاب می‌کنند.
رسومات نوروز در استان زنجان:
حفظ حرمت بزرگترها در دید و بازدیدهای مربوط به سال نو، برای زنجانی‌ها ارزش بسیاری دارد. در زنجان رسم است که ابتدا همه خانواده به دیدار بزرگترها بروند. از دیگر رسوم زنجانی‌ها، کادو دادن به تازه عروس‌ها در عید نوروز است. خانواده‌ها هدایا خود را در پارچه‌های سفید گذاشته و یکی از دختران مجرد، هدایا را درون یک سینی بر روی سر خود گذاشته و آن را به خانه تازه عروس می‌برند. علاوه بر این زنجانی‌ها در روزهای قبل از عید، از دشت و کوهستان گچ سفید تهیه می‌کردند و آن را به وسیله جارو، بر روی دیوارهایشان می‌پاشیدند و در نهایت خاک زرد را روی آتش قرار داده تا به رنگ قرمز دربیاید و سپس آن را به وسیله دست‌هایشان بر روی دیوار کچ گرفته، قرار می‌دادند و شکل‌هایی از گل و درخت می‌کشیدند و با این آداب، به استقبال سال نو می‌رفتند.
رسومات نوروز در استان مازندران:
دو هفته قبل از شروع عید نوروز در مازندران، گروهی به نام نوروز خوانان که شامل چند خواننده، کوله کش یا بارکش و یک نفر نوازنده است، راهی خیابان‌های شهر شده و آواز به سر می‌دهند. شخص کوله کش نیز به در خانه مردم رفته و شعری خاص و مرتبط با عید نوروز برای آنها می‌خواند. مردم نیز با شیرینی، گردو، تخم مرغ، کشمش، نخود و دادن پول از آنها پذیرایی می‌کنند. در موقع غروب آفتاب نیز بر سر در هر خانه چراغی آویزان می‌کنند که نمایانگر روشنایی راه اهالی خانه است. همچنین مازندرانی‌ها برای روز عید، سبزی‌پلو با گوشت می‌خورند و غذایی را نیز برای خیرات تدارک دیده و میان مردم پخش می‌کنند.
رسومات نوروز در استان هرمزگان:
در بندرعباس، آخرین شب سه شنبه سال یا همان چهارشنبه سوری معمولا با شور و نشاط زیادی همراه است. اهالی بندر عباس در روزهای آخر سال برای هیچ کس بدی نمی‌خواهند، چرا که به اعتقاد آنها در روزهای آخر سال ۱۹۹۹ بلا نازل می‌شود و تنها ۹۹۹ مورد از این بلایا مخصوص چهارشنبه سوری است.
رسومات نوروز در استان آذربایجان غربی:
در این استان فردی به نام تکم‌چی ( تکم به معنای بز ساخته شده با چوب)، قبل از شروع سال تحویل تکم را در کوچه بازارها می‌گرداند و شعرهای ترکی می‌خواند. مردم نیز پولی را به عنوان هدیه به تکم‌چی می‌دهند.
رسومات نوروز در استان کردستان:
مردم استان کردستان بر این باورند که عید نوروز مصادف با روزی است که کاوه آهنگر، ضحاک را شکست داد و مردم با روشن کردن آتش در کوه‌ها، آن را جشن گرفتند. مردم سنندج به روز آخر سال عرفه می‌گویند. قبل از سال نو، مراسم‌های خاصی همچون مراسم کوزه‌گردی و میر نوروزی، مراسم سمنو پزان و آئین پیر شالیار در این استان برپا می‌شود.
رسومات نوروز در استان کرمان:
مردم کرمان در روز سال نو آش رشته می‌پزند و درست در لحظه تحویل سال، رشته آن را به درونش می‌ریزند که تا پایان سال رشته کارها در دستشان باشد. همچنین کرمانی‌ها معتقدند که در زم‍‍ان تحویل سال، آب‌های جاری بر روی زمین برای یک دقیقه از حرکت باز می‌ایستد.
ایران کشوری است که اقوام مختلفی را در دل خود جای داده است، از ترک و لر و فارس گرفته تا بلوچ و ترک و کرد. هر استان، متناسب با آداب و رسومات نیاکان و باورهای قومی خود، رسم و رسومات خاص خود را در شروع سال نو و آغاز فصل بهار انجام می‌دهد. در نهایت می‌توان گفت که هدف از تمام این آئین‌ها، پیشواز از نو شدن و تازگی و تلاش برای رسیدن به شادی و حس خوب است.
عید نوروز در ایران زمین، سرزمین مهر و آشتی
غذاهای نوروزی، در تعطیلات عید نوروز چه بخوریم؟
جشن های سال نوی جالب در سرتاسر دنیا
- عضویت در کانال تلگرام رسانه هدهد کانادا
- اخبار روز کانادا و اخبار مهاجرت کانادا را در رسانه هدهد دنبال کنید
- هم اکنون شما هم عضو هفته نامه رسانه هدهد کانادا شوید
