پس از دیدار بنیامین نتانیاهو با دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، ترامپ در شامگاه دوشنبه (به وقت تهران) اعلام کرد که مذاکرات مستقیم ایران و آمریکا در دستور کار قرار گرفته است. این اظهارات بار دیگر موضوع مذاکرات ایران و آمریکا را در صدر اخبار بینالمللی قرار داد.
این سخنان بلافاصله و هرچند بهصورت غیرمستقیم، از سوی «سید عباس عراقچی»، معاون وقت وزیر امور خارجه ایران تأیید شد. قرار است فردا، شنبه، نخستین گام در مسیر بازسازی اعتماد میان تهران و واشنگتن برداشته شود. نشستی که بسیاری آن را سرآغازی برای شکستن یخ روابط و مقدمهای برای مذاکره ایران و آمریکا میدانند. مذاکراتی که میتواند در آیندهای نزدیک به مذاکره مستقیم ایران و آمریکا منتهی شود.
مذاکره ایران و آمریکا بر سر برنامه هستهای
به گفته دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا موضوعات هستهای ایران محور این مذاکرات خواهد بود. او خطاب به ایران هشدار داد اگر موفق نشود طرف آمریکایی را قانع کند که آنچه به ادعای وی، برنامه تسلیحات هستهای ایران خوانده شده را ترک خواهد کرد، «در خطری بزرگ» گرفتار خواهد شد. وی در یک نشست خبری نیز با تاکید بر اینکه آمریکا با ایران مذاکه مستقیم دارد گفت: «انجام یک توافق از انجام آن کار مشخص، بیشتر ترجیح داده میشود.»
ترامپ تصریح کرد: «اگر مذاکرات با ایران موفقیتآمیز پیش نرود، یک روز خیلی بد برای ایران خواهد بود. هرچند من تنفر دارم که خطر بزرگ را بر زبان بیاورم.«
مذاکره ایران و آمریکا: فرصتی عالی برای ایران
به گفته «اسماعیل بقایی»، سخنگوی وزارت خارجه ایران، مذاکره ایران و آمریکا در سطحی بالا که قرار است در عمان برگزار شود، فرصتی واقعی برای کشورمان است. او در پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «قصد داریم در روز شنبه، نیت و اراده طرف مقابل را بسنجیم. با جدیت و هوشیاری صادقانه، به دیپلماسی فرصت واقعی میدهیم.»
«مجید تختروانچی»، معاون وزیر خارجه ایران نیز با تأکید بر اینکه مذاکره مستقیم ایران و آمریکا باید در فضای بدون تهدید صورت گیرد، گفت: «اگر تهدید و ارعاب از سوی آمریکا کنار گذاشته شود، احتمال رسیدن به توافق بسیار بالاست.» او همچنین تأکید کرد که ایران هرگونه زورگویی و اجبار را رد میکند.
نگاه متقابل تهران و واشنگتن به مذاکرات
در سوی دیگر، «استیو ویتکوف»، تحلیلگر آمریکایی با اشاره به کاهش قدرت محور مقاومت، حضور ایالات متحده در عمان را بخشی از راهبرد جدید واشنگتن در قبال ایران دانست.
ایالات متحده اعلام کرده که مذاکره ایران و آمریکا در روز شنبه، نقش تعیینکنندهای در ادامه یا توقف مسیر گفتگوها خواهد داشت. هدف از این نشست، بررسی میزان جدیت ایران در مذاکرات عنوان شده است.
تعیین مسیر مذاکرات با یک نشست کلیدی
«تمی بروس»، سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده در اظهاراتی رسمی گفت: «مذاکره ایران و آمریکا در روز شنبه مشخص خواهد کرد که آیا ایران در مذاکرات خود جدی است یا خیر.» او افزود که امکان ادامه مذاکره مستقیم ایران و آمریکا پس از این نشست منتفی نیست و همهچیز به نتیجه جلسه بستگی دارد.
وی در پاسخ به پرسشی درباره اینکه آیا این نشست بخشی از یک چارچوب بزرگتر است یا یک گفتگوی مستقل، اظهار داشت: «این نشست برای سنجش جدیت ایران است. درنتیجه فعلاً بخشی از هیچ طرح کلانی محسوب نمیشود.»
نگاه رسانهای امریکا به مذاکرات
یک رسانه آمریکایی به نقل از یک دیپلمات اروپایی و یک منبع آگاه مدعی شده که ایران ممکن است در جریان مذاکرات روز شنبه در عمان به دولت دونالد ترامپ پیشنهاد یک توافق موقت بدهد.
منابع آگاه به آکسیوس گفتهاند ایرانیها فکر میکنند رسیدن به یک توافق هستهای پیچیده و فنی ظرف دو ماه غیرواقعبینانه است. درنتیجه آنها به دنبال زمان بیشتر هستند. به گفته آکسیوس، توافق موقت میان ایران و آمریکا میتواند شامل تعلیق برخی از فعالیتهای غنیسازی اورانیوم ایران، رقیقسازی ذخایر اورانیوم ۶۰ درصدی و ارائه امکان دسترسی بیشتر به بازرسان سازمان ملل متحد را شامل شود.
این رسانه مدعی شده که تمدید ضربالاجل بند موسوم به «مکانیسم ماشه» در برجام نیز میتواند از جمله مفاد توافق موقت میان ایران و آمریکا باشد. ایران همچنین ممکن است به عنوان توافق موقت خواستار تعلیق «فشار حداکثری» شود. آکسیوس میگوید مشخص نیست ترامپ تمایلی به انجام این کار داشته باشد یا نه.
منابع: فرارو، دنیایاقتصاد، یورونیوز