کدام عاشق‌تر است؟ خسرو یا فرهاد؟
عشق از ديدگاه‌هاي مختلف و مكاتب و دانشمندان متفاوتي مورد بررسي قرار گرفته است.
عشق در درجه اول استغناست. استغنا برترين مظهر قدرت آدمي است. و با استغناست كه انسان، قدرت خود، ثروت خود و توانايي خود را تجربه مي‌كند.
تجربه نيروي حياتي و قدرت دروني كه به اين وسيله به حد اعلاي خود مي‌رسد و انسان را غرق در شادي می‌كند. در اين هنگام است كه او خود را لبريز، فياض، زنده و در نتيجه، شاد احساس مي‌كند.
استغنا در عشق، مسئله‌اي مهم است؛ نه به اين دليل كه انسان به محروميتي تن مي‌دهد، بلكه به اين علت كه احساس زنده بودن مي‌كند(فروم، 1397: 58).
در ایران دوره‌ی ساسانی، پس از مرگ خسرو انوشیروان، پسرش هرمز به پادشاهی می‌رسد. بعد از چندی، هرمز صاحب پسری می‌شود که او را خسرو پرویز می‌نامند. این پسر بزرگ می‌شود و تبدیل به جوانی زیبا، رشید و دلاور می‌گردد. – بر اساس زندگی خسرو و شیرین داستان خسرو و شیرین را در سال 576 هجری قمری به نظم درآورده است.
خسرو و شیرین دومین منظومه از مجموعه‌ی پنج گنج نظامی، داستان عشق خسرو پرویز پادشاه ساسانی به شیرین شاهزاده‌ی ارمنی است. نظامی در این منظومه، یکی از مهم‌ترین داستان‌های عاشقانه قبل از اسلام را به تصویر کشیده است.
داستان در خصوص عشق بی‌حد شاه ساسانی به شیرین است. عاشق این داستان یعنی خسرو، همچون مجنون عاشقی شوریده دل و پاکباز نیست بلکه پادشاهی هوس‌باز است که وقتی با معشوق خود قهر می‌کند به سراغ زنان دیگر هم می‌رود؛ شاید بتوان گفت شیرین عاشق‌تر از اوست. در این منظومه داستان کوچک‌تری هم وجود دارد؛ درباره‌ی عشق جوانی کوهکن به‌نام فرهاد که دلباخته‌ی شیرین است و در واقع او عاشق واقعی شیرین است که عاقبت به نیرنگ خسرو کشته می‌شود. در پایان، خسرو و شیرین با هم ازدواج می‌کنند. نظامی با وارد کردن شخصیت فرهاد به داستان خواننده را با این چالش مواجه می‌کند که کدام یک بر شیرین عاشق‌تر است؟
نام فرهاد و شيرين در فرهنگ و ادبيات ايرانيان سمبلي از عاشق و معشوق يا كليشه‌اي ازعشق راستين گشته‌اند. شخصيت فرهاد را مي‌توان به عنوان نمونه‌اي كامل از عاشقي دانست كه ويژگي‌هاي ضروري براي عشق ورزيدن راستين را داراست. بر اين اساس، فرهاد عاشقي است كه خصايص ضروري عشق از ديدگاه اريك فروم روانشناس را نیز در وجود خود دارد.
شبدیز یادگاری عزیز شیرین برای خسرو پرویز
- عضویت در کانال تلگرام رسانه هدهد کانادا
- هم اکنون شما هم عضو هفته نامه رسانه هدهد کانادا شوید
منابع
– اسدالهی خدابخش، قاسمی زاده حسین، 1399، تحلیل شخصیت فرهاد در منظومه خسرو و شیرین نظامی براساس نظریه عشق اریک فروم، دوفصل نامه علمي، سال دوم، شمارة سوم، بهار و تابستان 1399، ص 1-20
– فروم، اريك ( 1397 )، هنر عشق ورزيدن، ترجمة پوري سلطاني، چاپ سي و سوم، تهران: نشر مرواريد.
