زمانی که استویا در سال ۲۰۰۸ برای اولین بار وارد بازار ایالات متحده شد، نگرانی بسیاری از متخصصان تغذیه نسبت به عوارض جانبی مصرف آن برانگیخته شد. به هر حال این ماده یکی از جایگزین‌‌های قند طبیعی بود که کالری نداشت و ۳۰۰ برابر شیرین‌تر از شکر بود. همین هم باعث شد تا بسیاری از افراد از آن برای کاهش وزن و مدیریت دیابت استفاده کنند و در نهایت هم به نتیجه رسیدند.
به همین ترتیب هم می‌توان گفت که استویا هنوز هم محبوبیت خاص خودش را دارد و مصرف آن در سال‌های اخیر افزایش چشمگیری داشته است.
استویا چیست؟
استویا یا همان Stevia ماده‌ای ارگانیک است که از گیاه Stevia rebudiana به دست می‌آید. این ماده یکی از اعضای خانواده chrysanthetum است و زیر گروه از خانواده Asteraceae محسوب می‌شود. استویا رابادیانا نام درختچه‌ای بسیار انبوه است که به تیره کاسنیان متعلق می‌باشد. ۱۵۰ گونه مختلف از این گیاه مفید وجود دارد که همه آن‌ها بومی آمریکای جنوبی و شمالی محسوب می‌شوند.
این گیاه در بسیاری از کشورها تولید و کشت می‌شود و امروزه کشور چین به عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده استویا در جهان شناخته شده است. علاوه بر این، در بسیاری از فروشگاه‌ها و مراکزی که محصولات کشاورزی و باغی ارائه می‌دهند، این گیاه جهت پرورش خانگی به فروش می‌رسد. از آنجا که این گیاه تقریباً ۲۰۰ تا ۳۰۰ برابر از شکر شیرین‌تر است، برای ایجاد کردن مقدار شیرینی مشابه به نسبت سایر شیرین‌کننده‌های موجود حدوداً به ۲۰ درصد زمین کمتر و میزان بسیار کمتری از آب نیاز دارد. این گیاه حاوی گلیکوزیدهای استویول است که به عنوان شیرین‌کننده مورد استفاده قرار می‌گیرد. استویا امروزه در نوشیدنی‌ها، دسر، آدامس، آبنبات، ماست و پخت غذاهای خانگی هم مصرف می‌شود.
آیا استویا ماده بی‌خطری است؟
استویا توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده آمریکا به عنوان یک ماده ایمن شناخته می‌شود. البته این مسئله در مواجهه با برگ استویا و عصاره خام استویا که برای مصرف غذایی استفاده می‌شوند و تاییدیه FDA را ندارند صدق نمی‌کند.
بسیاری از افراد در ابتدا نگران بروز برخی از عوارض جانبی مانند سرطان یا مشکلات تولید مثل بودند و به همین دلیل هم از FDA خواستند تاییدیه استویا را لغو کند. اما این ماده حالا پس از بیش از ۱۰ سال حضور در بازار حتی بر اساس CSPI هم ایمن و مصرف غذایی آن بلامانع اعلام شده است.
بررسی فواید استویا
استویا می‌تواند سطح قند خون را کنترل کند و به همین دلیل هم برای بیماران دیابتی یک گزینه فوق‌العاده خواهد بود. برخی از شواهد هم حاکی از آنند که این ماده ترشح انسولین بعد از غذا را تحریک می‌کند و همین برای بیماران دیابتی مفید خواهد بود و در حال هم وزن را کاهش خواهد داد.
البته در نظر داشته باشید که برخی از افراد با مصرف استویا در وعده صبحگاهی خود، با خوردن ناهار بیشتر کالری مصرفی خود را جبران می‌کردند. اما برخی از محققان همچنان می‌گویند که اگر به جای شکر از این ماده استفاده کنید، کالری کمتری مصرف خواهید کرد. این یکی از مکانیسم‌های کاهش وزن است، اما باعث نمی‌شود که شما وزن زیادی را کم کنید. به همین دلیل هم می‌توان گفت که نظارت بر اندازه مصرف وعده غذایی و کاهش چربی برای کم کردن وزن بسیار موثرتر از مصرف استویا خواهد بود.
در نهایت، در نظر داشته باشید که استویا یک ماده گیاهی است که برای افرادی که ترجیح می‌دهند غذای طبیعی بخورند، مزایای زیادی خواهند داشت. با این حال، به یاد داشته باشید که استویایی که ممکن است از فروشگاه بخرید ممکن است دارای یک الکل قندی مخلوط باشد که بر دستگاه گوارش اثرات منفی خواهد داشت و باعث اسهال خواهد شد. به همین دلیل هم بهتر است حتما لیبل پشت محصولات مصرفی خود را بخوانید تا از ابتلا به پیامدهای منفی خودداری کنید.
منبع: دهلفی
