شهر دالاهو به عنوان یک شهر ملی تنبور ثبت شده و لوح آن در روز دوشنبه ۲۲ دی ۹۹ از طرف علی اصغر مونسان، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به مقامات این استان اعطا شد.
به گزارش رسانه هدهد کانادا، شهر دالاهو تقریبا ۳۶ هزار نفر جمعیت داشته و در ۱۰۰ کیلومتری غرب استان کرمانشاه قرار گرفته است. این شهرستان در اسناد تاریخی به عنوان یک خاستگاه اصلی ساز تنبور در تمام دنیا مطرح است.
در این شهرستان بسیاری از مردم به ساخت و نواختن ساز تنبور مشغولند و مردم محلی از آیین یارسان (اهل حق) تبعیت می‌کنند. از این ساز در تمام مراسم‌های مذهبی و آیینی این شهرستان استفاده می‌شود.
مراسم ثبت ملی تنبور سه شنبه صبح با حضور وزیر میراث فرهنگی (علی اصغر مونسان)، استاندار کرمانشاه (هوشنگ بازوند)، نماینده مردم اسلام آباد و دالاهو (مجتبی بخشی پور) و مدیرکل میراث فرهنگی استان کرمانشاه (امید قادری) در کاخ نیاوران برگزار شد.
در این مراسم بازوند با اشاره به این مسئله که در این منطقه از کشور، ساز تنبور ۶ هزار سال قدمت دارد، تاکید کرد که تنبور در دالاهو از آیین‌های لاینفک مردم برای شادی و عزا می‌باشد و موسیقی آن همه جا حضور دارد.
خانه تنبور بیشتر از ۳ هزار متر مربع در قسمت گهواره دالاهو شکل گرفته و تا قبل از شیوع کرونا جشنواره‌های مختلفی در سطح ملی و در حوزه موسیقی تنبور برگزار گردیده است.
مدیر ارشد استان نیز انتخاب این شهرستان به عنوان شهر ملی تنبور را یک رویداد اصلی و مهم خواهند و از وزیر گردشگری و صنایع دستی، میراث فرهنگی استان، معاون صنایع دستی وزارت‌خانه، نماینده شهرستان اسلام آباد و دالاهو، فرماندار دالاهو و همه کارشناسان و عزیزانی که در این اتفاق مهم و حیاتی حضور به هم رساندند، تشکر کرد.
وی همچنین با تقدیر از تلاش‌های همیشگی دکتر مونسان در زمینه ثبت جهانی اورامانات خاطر نشان کرد که در قالب این پرونده بیشتر از ۲۵۰۰ کیلومتر مربع از منطقه اورامانات در جهان ثبت می‌شوند و این اتفاق قطعا یک اقدام ماندگار خواهد بود.
وی افزود که بیش از ۲۵ هزار هنرمند در حوزه صنایع دستی کرمانشاه به کار مشغولند. همچنین کرمانشاه ۲۸۸ کارگاه فعال برای صنایع دستی نیز دارد که ۱۲ هزار نفر در آنها به کار مشغولند.
۲ سال تلاش برای ثبت تنبور
مدیرکل میراث فرهنگی کرمانشاه نیز بعد از پایان این مراسم به خبرنگاران اعلام کرد که ۲ سال است برای ثبت جهانی دالاهو تلاش می‌کنند تا به عنوان شهر ملی تنبور شناخته شود. امید قادری با بیان این موضوع که در تیر ماه ۱۳۹۹ کارشناسان میراث فرهنگی از این طرح دفاع کردند، اعلام کرد که آمار بالای کارگاه‌های تنبوری که در این استان فعال هستند، المان‌های شهری، حمایت مردم، فعالیت خانه تنبور، نامگذاری خیابانی به نام تنبور در دالاهو، برگزاری جشنواره‌های مختلف در زمینه تنبور نوازی در دالاهو و… باعث شد تا نهایتا این شهرستان ثبت جهانی شود.
به گفته او، در این شهر حتی کارگاهی با ۷۰۰ سال قدمت وجود دارد که همچنان به ساخت این ساز مشغول است. قدری با بیان این مسئله که به سازندگان تنبور در دالاهو می‌توان تسهیلات کم بهره اعطا کرد، اعلام کرد که با موافقت کرمانشاه به زودی زود بازار دومی برای صنایع دستی دالاهو با هدف ارائه تنبور و صنایع دستی که به آن وابسته هستند در شهر ایجاد می‌کنیم. او با بیان این مسئله که در سال گذشته هرسین در جایگاه شهر ملی گلیم ثبت شد، اعلام کرد که ثبت این شهر ملی برای جذب گردشگر و رونق این صنعت بسیار موثر بود.
تبدیل کرمانشاه به شهر خلاق موسیقی
مدیرکل فرهنگ و ارشاد این شهر چند وقت پیش اعلام کرد که برای رسیدن به عنوانِ بین‌المللی شهر خلاق در زمینه هنر و موسیقی، اقدامات لازم و اولیه صورت گرفته است.
آقای بهرام فاضلی‌زاد به خبرنگاران گفت: «کارهای اولیه برای ثبت تنبور به نام استان کرمانشاه از جمله کارهایی است که صورت گرفته است. ما تنبور را صرفا یک ساز نمی‌دانیم. اگر این ساز به نام کرمانشاه ثبت شود، هویت فرهنگی اجتماعی و تاریخی ایران نیز ثبت خواهد شد. فاضلی‌زاد به فعال شدن بخش هنری دانشکده معماری و هنر دانشگاه رازی اشاره کرده و افزود که اساتید برجسته‌ای در رشته‌های موسیقی، امور فرهنگی، نقاشی و… در استان وجود دارد که در این دانشگاه می‌توانند شاگردان زیادی را تربیت و به جامعه و کشور تحویل دهند».
وی با با اشاره به ظرفیت‌های فرهنگی و هنری کرمانشاه و اراده مدیران‌اش برای حمایت از چنین فعالیت‌هایی افزود که بخش مهمی از روند اجرایی این برنامه‌های بر عهده اصحاب فرهنگ، رسانه و هنر استان است که باید اقدامات لازم را اجرا کرده و سپس اجماع لازم صورت بگیرد تا نهایتا برای کرمانشاه یک امتیاز به ثبت رسد.
تنبور توسط ایران ثبت خواهد شد
با اینکه تنبور در دنیا یک ساز ایرانی محسوب می‌شود، ولی تا امروز این ساز در جهان و سازمان یونسکو به نام ایران ثبت نشده است. یک استاد و نوازنده پیشکسوت خبر از ثبت ملی این ساز به عنوان یک اقدام لازم برای ایجاد یک همدلی قوی میان اهالی فرهنگ یاد کردند و خواستند تا این ساز در یونسکو به عنوان یک ساز ایرانی اصیل ثبت شود.
چندی پیش یحیی رعنایی در مراسم رونمایی از آلبوم جدید خود به نام مقامات کهن تنبور، در فرهنگسرای سرو شهر تهران اعلام کرد که امید است با ثبت این ساز در جهان بتوانیم آن را به تمام دنیا معرفی کرده و به جهان ثابت کنیم که این موسیقی ایرانی است.
تنبور یکی از اصیل‌ترین سازهای ایران است که در مقام و عرفان، جایگاه والایی دارد. این ساز ۱۳ تا ۱۴ پرده داشته و جنس کاسه و صفحه‌اش از چوب درخت توت است. دسته آن نیز از چوب گردو ساخته شده است. بر اساس یافته‌های باستان شناسان، مخصوصا مجسمه تاریخی که در شوش کشف شده، مشخص شده است که این ساز بیش از ۶ هزار سال قدمت تاریخی دارد.
- وقایع دنیای موسیقی را در رسانه هدهد کانادا بخوانید
منبع: ایرنا
