روز جهانی مبارزه با کار کودکان هر سال در تاریخ ۱۲ ژوئن برگزار می‌شود. سازمان ملل متحد به مناسبت این روز شعار «عدالت اجتماعی برای همه، پایان کار برای کودکان» را برای سال ۲۰۲۳ انتخاب کرده است.
سازمان بین‌المللی کار اولین بار این روز را در سال ۲۰۰۲ جهت افزایش آگاهی درباره کار کودکان و تلاش برای جلوگیری از آن نامگذاری کرد. روز جهانی مبارزه با کار کودکان از همان سال به صورت سالانه در سراسر جهان برگزار شده و مردم کشورهای مختلف و سازمان‌های بین‌المللی برای گرامیداشت آن گرد هم می‌آیند. متاسفانه برپایه داده‌های سازمان بین‌المللی کار، صدها میلیون دختر و پسر در جهان درگیر کارند و از آموزش و پرورش مناسب، بهداشت، تفریح، و آزادی‌های اولیه بی‌بهره‌اند. بیش از نیمی از این بچه‌ها مشغول به بدترین شکل ممکن از کارهای کودکان هستند. مانند کار در محیط‌های خطرناک، بردگی یا دیگر شکل‌های بیگاری؛ قاچاق مواد مخدر و تن‌فروشی و حتی ورود در درگیری‌های مسلحانه. به همین دلیل است که خارج از گسترش آگاهی، مهمترین هدف این رویداد یافتن راه‌هایی برای ریشه‌کن کردن کار کودکان است.
تاریخچه روز جهانی مبارزه با کار کودکان
کار کودکان به معنای استثمار کودکان، به ویژه در کشورهای در حال توسعه است. کودکان در چنین کشورهایی به دلیل شرایط بد اقتصادی از دوران کودکی و دسترسی به آموزش محروم هستند. کار کودکان در طول تاریخ به اشکال مختلفی وجود داشته است. شواهد فعلی حاکی از آن است که کودکان از ابتدای انقلاب صنعتی درست مانند بزرگسالان مشغول به کار بوده‌اند و در آن زمان در شیفت‌های دوازده ساعته مشغول به فعالیت بوده‌اند.
پس از انقلاب صنعتی، کشورهای غربی برای حمایت از اقتصاد خود منبع بهتر و بیشتری از کودکان سراغ نداشتند. رکود اقتصادی این انقلاب باعث شده بود که دیگر کار کردن مردهای خانواده کافی نباشد و به همین دلیل کودکان و زنان نیز درگیر این فرآیند شدند تا برای بقای خود پول کافی به دست آورند. این پدیده از همان زمان باعث شده تا کودکان به عنوان یک منبع نیروی کار ارزان در نظر گرفته شوند.
با یک نگاه کلی به کل دنیا، می‌توان گفت که آفریقا همیشه اولین کشوری بوده که بیشترین کودک کار را داشته است. در این کشور از هر پنج کودک، یک نفر به کار مشغول است. دومین رتبه کار کودکان به آسیا و اقیانوسیه تعلق می‌گیرد. ۷ درصد از کل کودکان این منطقه قربانی این پدیده هستند.
کار کودکان یکی از موضوعاتی بوده که سازمان ملل و سایر سازمان‌های بین‌المللی دائما درباره آن بحث داشته و همواره در تلاش بوده‌اند تا برای جلوگیری از آن اقداماتی انجام دهند. با این حال، هنوز حدود ۱۶۰ میلیون کودک همچنان درگیر این مسئله هستند و جهان باید به تلاش‌های خود برای ریشه‌کردن این پدیده ادامه دهد.
سیر تحول کار کودکان
قرن ۱۸، انقلاب صنعتی
کودکان از زمان انقلاب صنعتی در بریتانیا و آلمان شروع به کار کردند.
۱۸۳۱، کمیسیون سلطنتی
کمیسیون سلطنتی در این زمان توصیه کرد که کودکان بین ۱۱ تا ۱۸ سال باید ۱۲ ساعت در روز و کودکان بین ۹ تا ۱۱ سال باید حداکثر ۹ ساعت در روز کار کنند.
۱۹۱۰، بیش از دو میلیون کودک شاغل در آمریکا
بیش از دو میلیون کودک آمریکایی در این سال برای حمایت از اقتصاد این کشور به طور فعال در مشاغل مختلف مشغول به کار بودند.
۲۰۰۲، نامگذاری روز جهانی مبارزه با کار کودکان
سازمان بین‌المللی کار سرانجام در این سال به منظور گسترش آگاهی و ریشه‌کن کردن این پدیده ۱۲ ژوئن را به عنوان روز جهانی مبارزه با کار کودکان معرفی کرد.
آیا تمام فعالیت‌های کودکان به عنوان کار در نظر گرفته می‌شود؟
کودکانی که در کسب‌وکار خانوادگی به خانواده خود کمک می‌کند یا همزمان با کار خود به تحصیل می‌پردازند در دسته کودکان کار قرار نمی‌گیرند. کار کودکان به استثمار آنها به دلیل شرایط اقتصادی خانواده اطلاق می‌شود. کودکان در این پدیده از دوران کودکی خود محروم شده و مجبور به کار هستند تا بتوانند به شرایط مالی خانواده خود کمک کنند.
طبق قوانین سازمان بین المللی کار، کودک کار به تمامی افراد زیر هجده سالی گفته می‌شود که در مشاغل یا کارهای زیان آور در بازار یا خانواده‌های خود مشغول هستند. کار کردن کودک، تنها زمانی قابل قبول است که برای رشد جسمی، روانی و سلامت کودک ضرر نداشته باشد. کودک کار، به کودکی گفته می‌شود که به دلیل کار از گذرندان دوران کودکی خود محروم است. کار از شکوفا شدن استعدادهای کودک جلوگیری کرده و برای رشد جسمی و روانی او مضر است. کار در مواردی به محروم کردن کودک از فرصت رفتن به مدرسه، مجبور کردن او به ترک مدرسه به طور موقت و الزام کودک به انجام کارهای سخت و طاقت فرسا در هنگام تحصیل منجر می‌شود.
۵ حقیقت تلخ درباره کار کودکان
- ۱۶۰ میلیون کودک در حال حاضر به عنوان کودک کار در نظر گرفته می‌شوند. این آمار طی چهار سال گذشته ۸.۴ میلیون نفر افزایش داشته است..
- ۷۰ درصد از کودکان کار در صنعت کشاورزی مشغول به فعالیت هستند.
- بزرگترین عامل کار کودکان فقر و بیکاری است.
- در طول انقلاب صنعتی در دهه ۱۸۰۰، کار کودکان در بریتانیا قانونی بود.
- بیش از پنج میلیون کودک در هند مشغول به کار هستند و همین باعث شده که این کشور بیشترین آمار کار کودک را در آسیا داشته باشد.
اهمیت روز جهانی مبارزه با کار کودکان
روشن است که ما هر چقدر بیشتر درباره روز جهانی مبارزه با کار کودکان بدانیم، بیشتر می‌توانیم در جهت ریشه‌کن کردن آن تلاش کنیم. یکی از اهداف اصلی این روز گسترش آگاهی در مورد خطرات کار کودکان و اهمیت توقف آن است. شما نیز می‌توانید با فعالیت داوطلبانه در سازمان‌هایی مانند سازمان بین‌المللی کار در گرامیداشت این روز سهیم باشید. بدون حمایت ما، این سازمان‌ها راه به جایی نخواهند برد و جهان برای کودکان به جای بدتری تبدیل خواهد شد.
افزایش کار کودکان خطرات بهداشتی و انسانی قابل‌توجهی به‌دنبال دارد. این پدیده می‌تواند به آسیب شدید جسمی و روحی و حتی مرگ کودکان منجر یا به برده‌داری و استثمار جنسی و اقتصادی آنها منتهی شود و آنها را در معرض خشونت، آزار و سایر موارد نقض حقوق بشر قرار دهد. این پدیده از سوی دیگر کودکان را از تحصیل، مراقبت‌های بهداشتی و تمام حقوق اساسی خود محروم می‌کند.
حدود ۵۰ درصد از کودکانی که درگیر کار هستند در شرایط بدی قرار دارند و رو به معلولیت هستند. هیچ انسانی سزاوار تحمل چنین شرایطی نیست. گرامیداشت این روز و تلاش ما برای حمایت از آزادی تمام کودکان راه را برای پایان دائمی این پدیده هموار خواهد کرد.
فضای مجازی، بیلبوردی آنلاین برای استفاده از کودکان به عنوان منابع تجاری
منبع: nationaltoday
