مارک زاکربرگ در 14 می سال 1984 میلادی در White Plains نیویورک متولد شد. و با همراهی یکی از دوستانش در خوابگاه دانشجویی بزرگ‌ترین شبکه اجتماعی دنیا را راه اندازی کرد. سال دوم دانشگاه بود که هاروارد را رها کرد تا روی وبسایتش تمرکز نماید. رفته رفته بر شمار کاربران فیسبوک اضافه گردید. و زاکربرگ نیز به لطف آن میلیاردر شد.
این شبکه اجتماعی در ادامه به موضوع داغ محافل خبری تبدیل گردید. و حتی اخیرا فیلمی به نام شبکه اجتماعی (The Social Network) از روی آن ساخته شده است.
سال های نخست زندگی
مارک زاکربرگ در 14 می سال 1984 میلادی در منطقه White Plains نیویوک متولد شد. خانواده‌اش تحصیل کرده بودند. پدرش ادوارد یک مطب دندانپزشکی درست چسبیده به منزلشان داشت. و مادرش کارن تا پیش از تولد چهارفرزندشان (به نامهای مارک، رندی، دونا و آریل) به عنوان روانپزشک کار می‌کرد.
مارک در همان سنین نوجوانی علاقه شدیدش به کامپیوترها را آشکار کرد. وفتی تنها دوازده سال داشت، با استفاده از Atari BASIC نوعی برنامه پیام‌رسان به نام زاکنت را توسعه داد. و آن را در اختیار پدرش قرار داد تا در مطب استفاده کند. به این ترتیب منشی پدر دیگر لازم نبود نام بیمار بعدی که وارد اتاق می‌شود را داد بزند. و با استفاده از برنامه دکتر را از این بابت باخبر می‌کرد.
جالب است بدانید حتی اعضای خانواده زاکربرگ نیز از زاکنت برای ارتباط با هم در داخل منزل استفاده می‌کردند. مارک زاکربرگ جوان با همراهی دوستانش حتی تعدادی بازی کامپیوتری را توسعه داد که البته صرفا جنبه سرگرمی داشتند.
او در این باره می‌گوید:
«من تعداد زیادی دوست داشتم که هنرمند بودند، آن‌ها ایده‌هایشان را مطرح می‌کردند و من از روی آن‌ها بازی می‌ساختم.»
والدین مارک برای همگام شدن با علاقه رو به رشد وی به کامپیوترها یک معلم خصوصی به نام دیوید نیومن را استخدام کردند. که هفته‌ای یکبار به منزلشان می‌آمد و با مارک کامپیوتر کار می‌کرد.
بعدها نیومن در مصاحبه‌اش با خبرنگاران اظهار داشت:
جلو افتادن از مارک زاکربرگ اعجوبه که همزمان کلاس‌هایی را هم در کالج Mercy می‌گذراند ابدا برایم ساده نبود.
زاکربرگ بعدا دوره‌های آمادگی کامپیوتر را در آکادمی Phillips Exeter واقع در نیو همپشایر طی کرد. او در آنجا ذوق و استعداد ویژه‌اش در زمینه شمشیربازی را به نمایش گذاشت و به عنوان کاپیتان تیم مدرسه نیز انتخاب شد.
او حتی در رشته ادبیات نیز سرآمد بود و در دروس کلاسیک موفق به دریافت یک دیپلم جداگانه شد. اما در پس تمامی این فعالیت‌ها، زاکربرگ همچنان شیفته کامپیوترها بود و تلاش‌هایش برای توسعه برنامه‌های جدید را ادامه می‌داد. هنوز در دبیرستان درس می‌خواند که نسخه اولیه‌ای از نرم افزار موسیقی پاندورا را طراحی کرد که خودش به آن Synapse می‌گفت. چندین شرکت از جمله AOL و مایکروسافت علاقمندی‌شان برای خرید آن نرم افزار و حتی استخدام مارک نوجوان را پیش از اتمام تحصیل مطرح کردند اما او همه پیشنهادات را رد کرد.
تحصیل در هاروارد
در سال 2002 و بعد از آنکه زاکربرگ درسش را در Exeter تمام کرد، برای پذیرش در دانشگاه هاروارد اقدام نمود. سال دوم دانشگاه بود که نامش به عنوان توسعه دهنده کاربلد نرم افزار در دانشگاه بر سر زبان‌ها افتاد. همان موقع بود که او برنامه‌ای به نام CourseMatch را ساخت که به دانشجویان کمک می‌کرد کلاس‌هایشان را براساس گزینه‌های انتخاب شده توسط دیگر کاربران انتخاب نمایند.
او همچنین Facemash را اختراع کرد که عکس دو دانشجو را در کنار هم نمایش می‌داد و دیگران می‌توانستند از طریق آن، فردی که جذابیت ظاهری بیشتری داشت را انتخاب نمایند. طولی نکشید که آن برنامه به محبوبیت بالایی دست یافت اما اندکی بعد چون مدیریت دانشگاه آن را نامناسب تشخیص داد، بسته شد.
براساس برخی گفته‌ها و شنیده‌ها در رابطه با پروژه‌های قبلی‌اش، چهارتن از هم کلاسی‌های مارک زاکربرگ به نامهای دیویا نارندرا (Divya Narendra)، دوقلوهای کامرون و تایلر وینکلووس (Tyler Winklevoss) تلاش داشتند از او برای کار روی ایده یک شبکه اجتماعی به نام Harvard Connection دعوت به همکاری نمایند که برای آشنا کردن دانشجویان با هم از اطلاعات دریافتی شبکه دانشجویان هاروارد استفاده می‌کرد.
زاکربرگ موافقت کرد با آن گروه بر سر پروژه مذکور همکاری نماید اما طولی نکشید که درسش را رها نمود. تا با همراهی دوستانش Dustin Moskovitz، Chris Hughes و Eduardo Saverin روی شبکه اجتماعی خودش کار کند.
زاکربرگ و دوستانش سایتی را طراحی کردند که به کاربران امکان می‌داد برای خود پروفایل تهیه کرده، عکس رویش آپلود نمایند و با دیگران ارتباط برقرار کنند. آن تیم، سایت خود به نام فیسبوک را در ژوئن سال 2004 در داخل یکی از اتاق‌های خوابگاه دانشجویی هاروارد راه اندازی کردند. سال دوم تحصیل در هاروارد هم تمام شد و زاکربرگ تصمیم گرفت تحصیل را رها کند تا به صورت تمام وقت روی پروژه فیسبوک کار کند. او دفتر شرکت را به پالو آلتو انتقال داد و تا پایان سال 2004 میلادی شمار کاربران وبسایتش به یک میلیون نفر رسید.
شکوفایی فیسبوک
در سال 2005 میلادی، فیسبوک مبلغ قابل توجهی را از شرکت سرمایه‌گذار Accel Partners دریافت کرد. در واقع Accel حدود 12.7 میلیون دلار را در شبکه‌ای اجتماعی سرمایه گذاری کرد که در آن دوران تنها برای دانشجویان آیوی لیگ قابل دسترس بود.
طولی نکشید که شرکت تحت سرپرستی زاکربرگ دسترسی دانشجویان دیگر دانشگاه‌ها، دبیرستان‌ها و مدارس بین المللی را هم به فیسبوک فراهم نمود و با این ترفند، شمار کاربران سایت را در دسامبر سال 2005 میلادی به رقم 5.5 میلیون نفر رساند.
به ندرت این شبکه اجتماعی توجه شرکت‌هایی که تمایل داشتند از آن در بخش تبلیغات بهره بگیرند را به خود جلب نمود. زاکربرگ که نمی‌خواست ظرفیت‌های تبلیغاتی وبسایتش پر شود، پیشنهادات شرکت‌های مطرحی نظیر یاهو و MTV Networks را رد کرد و در مقابل تصمیم گرفت تمرکزش را روی توسعه سایت قرار دهد. در همین راستا او امکان دسترسی توسعه‌دهندگان به پروژه خود را فراهم نمود تا امکانات بیشتری را به آن اضافه نماید.
شرکت روندی رو به رشد را طی می‌کرد تا اینکه در سال 2006، با نخستین مانع بزرگش روبرو شد. خالقان Harvard Connection مدعی شدند که زاکربرگ ایده آن‌ها را سرقت کرده و خواهان پرداخت غرامت از سوی او شدند.
زاکربرگ اصرار داشت که فیسبوک و Harvard Connection براساس دو ایده کاملا متفاوت توسعه یافته‌اند، اما چندی بعد وکلا با بررسی اطلاعات رد و بدل شده میان او و دوستانش به رشته‌ای از پیامک‌ها دست پیدا کردند که در آن‌ها زاکربرگ از هک کردن دیتابیس دانشگاه می‌گوید.
وکلا در ادامه اعلام کردند که وی احتمالا به صورت عمدی مالکیت معنوی پلتفرم هم دانشگاهی‌هایش را نقض کرده و حتی اطلاعات خصوصی کاربران دیتابیس دانشگاه را در اختیار دوستانش قرار داده است.
وی بعدا به خاطر پیام‌های ارسالی‌اش عذرخواهی کرد و در مصاحبه‌ای که با نشریه نیویورکر انجام داد اظهار نمود:
اگر قرار باشد سرویسی تاثیرگذار ساخته شود و مردم زیادی به آن اتکا کنند، در وهله نخست باید به مرحله بلوغ رسید، درست است؟ فکر میکنم بزرگ شده‌ام و چیزهای زیادی یاد گرفته‌ام.
هرچند که بعدها زاکربرگ با پرداخت 65 میلیون دلار به طرف شاکی، دعوای حقوقی‌شان را حل و فصل کرد. اما پرونده همچنان تا سال 2011 در جریان بود و Narendra و Winklevosses مدعی شدند که هم‌کلاسی قدیمی شان آن‌ها را گمراه کرده است.
در سال 2009 میلادی و همزمان با انتشار کتاب میلیاردرهای تصادفی به قلم بن مزریچ، مارک زاکربرگ با چالش بزرگ دیگری روبرو شد. او مزریچ را متهم کرد که سرگذشتش را به درستی بازگو نکرده و از سناریوهای ساختگی، دیالوگ‌های تخیلی و کاراکترهای خیالی در کتابش استفاده نموده‌است.
در هر حال، نویسنده کتاب حق امتیاز داستانش را به Aaron Sorkin نمایش‌نامه‌نویس واگذار کرد. و در ادامه فیلمی به نام The Social Network یا شبکه اجتماعی از روی آن ساخته شد. که هشت تن از عوامل آن هم نامزد دریافت آکادمی آوارد شدند.
صحنه‌ای از فیلم شبکه اجتماعی
زاکربرگ اما شدیدا روایت فیلم را مورد انتقاد قرار داد و بعدها به خبرنگار نیویورکر گفت که بسیاری از جزئیات آن غیرواقعی بوده‌اند. برای نمونه در آن گفته شده که زاکربرگ از سال 2003 با پریسیلا چن دانشجوی چینی-آمریکایی رشته پزشکی دانشگاه هاروارد ارتباط داشته است. البته بخش‌هایی از این فیلم نیز مورد توجهش قرار گرفته از جمله جزئیاتی که روی آن‌ها تاکید شده‌است. مثلا آنطور که خودش می‌گوید تک تک تیشرت‌هایی که شخصا می‌پوشد را بر تن کاراکتر اصلی فیلم دیده است.
زاکربرگ و فیسبوک با وجود تمامی این حاشیه‌سازی‌ها همچنان مسیر موفقیت را طی می‌کردند. کمی بعد، مجله تایم از وی به عنوان شخصیت سال 2010 یاد کرد. و فوریس نیز جایگاه سی و پنجم را در فهرست چهارصد گانه ثروتمندترین‌های خود به وی اختصاص داد. که با این حساب، او با ثروت حدودی 6.9 میلیارد دلار حتی استیو جابز مدیرعامل وقت اپل را هم پشت سر می‌گذاشت.
فعالیت‌های بشردوستانه
از همان زمان که مارک زاکربرگ شروع به ثروت اندوزی کرد، میلیون‌ها دلار از درآمد خود را نیز به امور بشردوستانه اختصاص داد که بارزترین نمونه آن در سال 2010 اتفاق افتاد. در سپتامبر آن سال وی صد میلیون دلار را برای حمایت از مدارس دولتی Newark در نیوجرسی صرف کرد و در دسامبر همان سال با امضای «تعهدنامه بخشش» وعده داد که دست کم 50 درصد از ثروت خود را در طول حیاتش صرف امور خیریه نماید.
گفتنی است بیل گیتس، وارن بافت و جرح لوکاس از دیگر اشخاصی هستند که این تعهدنامه را امضا نموده‌اند. زاکربرگ حتی بعد از امضای این سند، از دیگر کارآفرینان جوان و ثروتمند دعوت کرد که به او ملحق شوند.
ورود به بازار بورس
در ماه می 2012، دو تغییر بزرگ در زندگی زاکربرگ رخ داد؛ نخست اینکه سهام فیسبوک به صورت عمومی به بازار بورس عرضه شد که با این کار 16 میلیارد دلار عاید آن شد و مارک زاکربرگ در نخستین قدم برای آنکه بیشترین بهره را از این عایدی ببرد، راسا برای خرید اینستاگرام با مدیران آن وارد مذاکره شد.
در نخستین روزهای پس از عرضه فیسبوک به بازار بورس، ارزش سهام این شرکت افت قابل توجهی پیدا کرد اما کمی بعد اوضاع به روال عادی‌اش برگشت. او هم اکنون بالغ بر یک چهارم سهم فیسبوک را در اختیار دارد و کنترل 57 درصدی سهم رای نیز در اختیار شخص اوست.
زاکربرگ در 19 می سال 2012 و درست یک روز بعد از عرضه سهام فیسبوک به بازار بورس با پریسیلا چن ازدواج کرد و حدودا صد نفری در مراسم ازدواج‌شان در پالو آلتو حضور یافتند.
جالب است بدانید که مهمان‌ها علت برگزاری جشن را نمی‌دانستند. و تصورشان این بود که برای جشن فارغ التحصیلی پریسیلا از دانشکده پزشکی در آنجا جمع شده‌اند اما در آنجا پریسیلا را در لباس عروس دیدند. در ماه می سال 2013، فیسبوک به مجله فورچون راه یافت و زاکربرگ در حالی که تنها 28 سال داشت عنوان جوان‌ترین مدیرعامل در فهرست این نشریه را به خود اختصاص داد.
در نوامبر سال 2015 دختر این زوج جوان به نام مکس به دنیا آمد. و زاکربرگ نیز اعلام کرد که دو ماه به مرخصی پدر شدن می‌رود تا وقتش را با خانواده‌اش سپری کند. او و همسرش در نامهای سرگشاده‌ای که برای دخترشان نوشتند، اعلام کردند 99 درصد از سهامشان در فیسبوک را به خیریه خواهند داد.
آن‌ها در این نامه نوشتند:
ما متعهد هستیم که سهم کوچکی را برای ایجاد جهانی بهتر برای کودکان ادا نماییم و به همین خاطر 99 درصد از سهام فیسبوک‌مان را که هم اکنون ارزشی برابر با 45 میلیارد دلار دارد در طول حیات خود برای نسل‌های آتی صرف خواهیم کرد.
در سپتامبر سال 2016، زاکربرگ و چن از آغاز طرحی به نام Chan-Zuckerberg خبر دادند. همان شرکتی که قصد دارند سهام فیسبوک‌شان را در آن صرف کنند. و قرار است ظرف یک دهه آتی دست کم سه میلیارد دلار را صرف تحقیقات علمی برای درمان، پیشگیری و مدیریت تمامی بیماری‌های کودکان کند.
Cori Bargmann عصب‌شناس مطرح دانشگاه راکفلر نیز ریاست واحد علوم این موسسه را بر عهده گرفت. مارک زاکربرگ و همسرش همچنین از ایجاد یک مرکز تحقیقاتی مستقل به نام BioHub در سانفرانسیسکو خبر دادند که قرار است به مجمعی برای مهندسان، دانشمندان علوم رایانه، بیولوژیست‌ها، شیمی‌دان‌ها و دیگر اعضای جامعه علمی بدل گردد.
BioHub که در واقع همکاری مشترکی میان دانشگاه‌های استنفورد، کالیفرنیا، سان فرانسیسکو و برکلی است طی یک بازه زمانی ده ساله از آغاز به کارش بودجه‌ای برابر با 600 میلیون دلار را دریافت خواهد کرد.
مکی کاجی خالق «سودوکو» بر اثر سرطان در ۶۹ سالگی درگذشت
درگذشت هدا زرباف، مجسمه ساز ایرانی مقیم کانادا
- عضویت در کانال تلگرام رسانه هدهد کانادا
- هم اکنون شما هم عضو هفته نامه رسانه هدهد کانادا شوید
منبع: دیجیاتو
