همیشه وقتی سخن از متن باز (Open Source) می‌آید، ذهن‌هایمان ناخودآگاه به یاد لینوکس می‌افتد. احتمالا به این دلیل که لینوکس مشهورترین، پرکاربرترین و احتمالا بزرگترین پروژه اوپن سورس است. و هرگاه نام لینوکس می‌آید، ناخوادآگاه به یاد مایکروسافت ویندوز می‌افتیم. آن هم احتمالا به این دلیل که در بازار سیستم عامل‌های کامپیوترهای خانگی، همیشه بزرگترین و پرکاربرترین سیستم عامل بوده است.
در پانزده سالی که لینوکس را می‌شناسم، همیشه دیوانه‌وار دوستش داشتم. تقریبا تفاوتی نمی‌کرد چه توزیعی را ببینم و نصب کنم. از ردهت (RedHat) شروع کردم و کم‌کم با دیگر توزیع‌های کوچک و بزرگ هم آشنا شدم: Debian, Mandriva, Knoppix, Suse Linux, CentOS و این اواخر Ubuntu دوست‌داشتنی. خیلی از توزیع‌های ایرانی و فارسی را هم امتحان کردم مانند شبدیز، پارسیکس و شریف (که واقعا مناسب نام و بودجه‌اش نبود!)
من شیفته دنیای متن باز هستم
خاطرم هست هر وقت در جمع دوستان برنامه نویس صحبت از اوپن سورس می‌کردم و از مزایا و آینده آن صحبت می‌کردم، همیشه کسانی بودند که تمام قد از مایکروسافت و سیستم عامل و محصولاتش حمایت کرده و در کل پدیده متن باز را یک شوخی مسخره می‌دانستند. خوب شاید هم حق داشتند، حتما با خودشان می‌گفتند کدام بلانسبتی! نتیجه ساعت‌ها کد زدن و برنامه نویسی را کامپایل نکرده و همین طور باز! تقدیم دوست و دشمن دور و نزدیک می‌کند؟ این بحث‌ها و دعواها هم انگار هیچ وقت تمامی نداشت و انگار نمک هر محفلی بود برایمان.
من هم همیشه تمام قد از اوپن سورس، مفهوم، فلسفه پیدایش و پدیدآورندگان آن مخصوصا لینوس تروالس، دنیس ریچی مرحوم و البته ریچارد استالمن (که همین پارسال همین دانشگاه کنکوردیای خودمان بهش دکترای افتخاری داد و در آنجا سخنرانی کوبنده‌ای علیه استفاده سیاسی دولت‌ها از نرم افزارها و ورود به حریم خصوصی انسان‌ها کرد) دفاع کرده و میکنم. همیشه هم تاکید داشته‌ام که من از روی تعصب این‌ها را نمی‌گویم (شما هم بشنوید و باور نکنید!!). البته در چند سال اخیر کمی از این میزان تعصب کم شده و عقل و منطق جای آنرا گرفته که نتیجه آن این شده که با دید بازتری شیفته دنیای متن باز باشم!
متن باز همان اشتراک‌گذاری دانش است
از دید من متن باز به معنی به اشتراک‌گذاری دانش است، دانشی که از انسان به وجود آمده و متعلق به انسان است.
هیچ فرد یا گروهی نمی‌تواند ادعا کند محصول یا سرویسی که به وجود آورده، بدون هیچ استفاده‌ای از دانش و آگاهی‌های بوجود آمده و ارایه شده پیش از آن بوده است. همه ما به نوعی وام‌دار گذشتگان و تولیدات علمی و فکری هستیم.
خیلی از کسانی که با این جنبش و حرکت جمعی مخالف هستند دلیل آنرا مغایر بودن با تفکر کسب ثروت و درآمدزایی می‌دانند.
مدلی قدیمی که خیلی از شرکت‌ها از جمله اپل و مایکروسافت برای درآمدزایی استفاده کرده‌اند: تولید و ارایه نرم افزار بصورت فروش مستقیم و پشتیبانی رایگان پس از آن.
اما شرکت‌هایی شکل گرفته و رشد کردند که این قاعده را تغییر دادند: نرم افزار رایگان و درآمدزایی از طریق پشتیبانی. یکی از این شرکت‌ها، شرکت Redhat بود که با تولید و ارایه سیستم عامل ردهت و پس از آن فدورا و سایر محصولات جانبی و با هدف قراردادن بازار رو به رشد و آینده‌دار سرورها، تبدیل به بزگترین ارایه کننده و پشتیبانی کننده این مارکت شد.
این شرکت با درآمد ۱.۵ میلیارد دلاری در سال ۲۰۱۴ و ۱.۸ میلیارد دلاری در سال ۲۰۱۵ همچنان به عنوان یکی از پرسودترین شرکت‌های دنیای آی تی تبدیل شده است.
مثال مشهور دیگر سیستم عامل اندروید (Android) است. گوگل این پروژه (و شرکت) را در سال ۲۰۰۵ از موسس آن “اندی رابین” خرید و او را به قائم‌مقام و مدیر این پروژه منصوب کرد. نسخه اول اندروید در سال ۲۰۰۷ و به صورت متن باز و رایگان منتشر شد.
اندروید، بزرگترین سیستم عامل سال ۲۰۱۵
گوگل و شرکای تجاری آن توانستند با برنامه‌ریزی دقیق و آینده‌نگر، اندروید را با سهم بازار ۱.۶% در سال ۲۰۰۹ به بزرگترین و پراستفاده‌ترین سیستم عامل همراه با سهم۸۰% در سال ۲۰۱۵ کنند! تنهاترین رقیب اندروید هم iOS با ۱۷%سهم می باشد و ۳% بقیه به مایکروسافت و سایرین رسیده است!
سالها پیش هنگامی که به تفاوت‌های ساختاری این دو طرز فکر مختلف می‌اندیشیدم، حدس می‌زدم شرکت‌های مغروری مانند مایکروسافت نیز آرام آرام به این جریان می‌پیوندند تا روزی که به سیل خروشان تبدیل شد آواره و درمانده نشوند!
حدس می‌زدم که به این نتیجه خواهند رسید که بجای تمسخر و نادیده پنداشتن (که مدام در سخنان مدیران ارشد آن مانند استیو بالمر (Steve Ballmer) مشهود بود) باید همراه آن شوند. به جای آنکه سدی روبروی آن باشند، قایقی بر روی آن بسازند تا خود و کاربرانشان را به مقاصدشان برساند.
خبری که دنیای آی‌تی را به لرزه درآورد
ماه مارچ ۲۰۱۶ دو خبر از مایکروسافت، دنیای آی تی را به لرزه درآورد. هنگامی که کاربران Microsoft Visual Studio به دلیل برخی تغییرت حیرت‌انگیز مانند باز شدن کد بخشی از این پروژه در سال ۲۰۱۵ برای کاربران و توسعه‌دهندگان انگشت به دهان بودند، این شرکت بار دیگر خبرساز شده و شوک بزرگی به رفیقان و البته رقیبان خود وارد کرد و نشان داد که برنامه‌های مهمی برای آینده خود و دنیای ما دارد.
اما از هرچه بگذرید، اخبار مایکروسافت خوش‌تر است:
اول: Scott Guthrie مدیر اجرایی بخش پردازش ابری مایکروسافت در تاریخ ۷ مارچ ۲۰۱۶ در بلاگ رسمی این شرکت خبر از ارایه SQL Server نسخه لینوکس داد! این نسخه با امکانات قدرتمند و یکتایی که دارد، باعث زمین لرزه شدیدی در دره سیلیکون شده است!
شرکت اوراکل به طور رسمی اعلام کرد که این شرکت به دقت ورود مایکروسافت را به دنیای دیتابیس‌های اوپن سورس زیر نظر میگیرد. اوراکل تا به حال با داشتن حاشیه اطمینان بسیار خوب نسبت به رقیب دیرینه خود صدرنشین بازار دیتابیس های عظیم بوده که به نظر می‌رسد با این حرکت مایکروسافت این جایگاه به لرزه افتاده است.
دوم: در تاریخ ۹ مارچ ۲۰۱۶ نیز خبر رسمی ارایه لینوکس رسمی مایکروسافت با نام کد SONiC لرزه شدید دیگری به سیلیکون نشینان وارد کرد. پیش از این (در سپتامبر ۲۰۱۵) خبری درز کرده بود که به زودی این شرکت برای پروژه عظیم خود در رایانش ابری Azure در حال کار بر روی نسخه ای از لینوکس است. KAMALA SUBRAMANIAM یکی از معمارهای اصلی پروژه Azure در بلاگ رسمی این شرکت خبر از آن داده که این نسخه بر پایه لینوکس دبیان بوده و وظیفه برقراری ارتباط بر روی سویچ های شبکه عظیم ابری مایکروسافت را دارد.
برنامه‌ای برای عرضه عمومی نداریم
این شرکت اعلام کرده که برنامه‌ای برای عرضه عمومی و پشتیبانی این پروژه ندارد، اما این پروژه متن باز با دو لایسنس GNU GPL و Apache بر روی اکانت گیت هاب مایکروسافت قرار گرفته است.
SONiC که سرواژه عبارت Software for Open Networking in the Cloud است، اکنون پس از ده سال ورود بی سر و صدای مایکروسافت به دنیای متن باز برای نخستین بار در اختیار توسعه‌دهندگان و مهندسان نرم افزار به صورت سورس کد و بعلاوه اسناد ضروری قرار گرفته است.
به نظر می‌رسد که دیگر مایکروسافت علاقه‌ای به اعلان جنگ و یا ضربه زدن به شرکت‌های رقیب ندارد. با چرخشی هدفمند و آینده‌نگرانه این بار از در دوستی وارد شده است.
امیدوارم این سیاست ادامه پیدا کرده و دوستان مایکروسافت دوست من هم از جایگاه‌شان کمی تکان خورده و لاجرم به شوخی نبودن اوپن سورس ایمان بیاورند. باشد که همه رستگار شویم!!
- عضویت در کانال تلگرام رسانه هدهد کانادا
- اخبار روز کانادا و اخبار مهاجرت کانادا را در رسانه هدهد دنبال کنید
- هم اکنون شما هم عضو هفته نامه رسانه هدهد کانادا شوید
منبع: بیت پین
