محمود دولت آبادی در سن ۸۰ سالگی به گونه‌ای می‌نویسد که نشان دهد سن مانع ریزش قلم‌های او نمی‌شود.
با وجود اینکه کتاب جدید او کم حجم است، میتوان آن را اتفاق ویژه ای در ادبیات ایران به حساب آورد.
در طی سالیان طولانی، دولت آبادی اعتبار و مخاطبان پرشماری به دست آورده است. نشر چشمه که ناشر اختصاصی کتاب های دولت آبادی است، کتاب جدید او را از دهم تا هجدهم مرداد ماه به مناسبت ۸۰ سالگی استاد، در ۴۰ کتاب فروشی سراسر کشور توزیع می‌کند.
دولت آبادی در نوشته ای که در صفحه اینستاگرام نشر چشمه منتشر شده است، از دوستان و علاقه مندان آثارش که برای تولد هشتاد سالگی او به یادش بودند تشکر کرد.
این نوشته عنوانی همدلانه با مردم شریف ایران به خاطر شرایط سخت این روزهای زندگی دارد. این عنوان غزلی از حافظ است:
با دل خونین لب خندان بیاور همچو جام
نی گرت زخمی رسد آیی چو چنگ اندر خروش
اگرچه برخی اظهارات دولت آبادی در خصوص مسائل سیاسی و اجتماعی با انتقاداتی همراه بوده است اما دغدغه مندی و نکته سنجی او همواره زبانزد است.
حضور هرساله با رمان های کم حجم
محمود دولت آبادی به جای نوشتن رمان های حجیم و چندگانه، رمان های کوتاه تری می‌نویسد و این گونه هرسال در جمع ناشران کشور است.
کتاب جدید او نیز با عنوان “اسب‌ها، اسب‌ها از کنار یکدیگر” ۱۲۸ صفحه است که مضمون اصلی آن پدر است. قهرمان اصلی رمان٬ پدری است که دولت آبادی از درد و رنج هایش می‌گوید.
دولت آبادی کتاب جدیدش را پارسال به نشر چشمه تحویل داده است و پیش بینی می‌شد که در نمایشگاه کتاب تهران عرضه شود. با توجه به شیوع ویروس کرونا و تعطیلی نمایشگاه کتاب، نشر چشمه قصد داشت کتاب را در فروشگاه خود رونمایی کند که با توجه به محدودیت های این ویروس این امکان نیز ناممکن شد.
در نهایت این اثر در تاریخ گفته شده و به مناسبت تولد ۸۰ سالگی استاد دولت آبادی، عرضه عمومی می‌شود.
اسب ها، اسب ها از کنار یکدیگر؛ سی و پنجمین اثر دولت آبادی محسوب می‌شود. اولین اثر او داستان کوتاهی با عنوان “ته شب”، در سال ۱۳۴۱ در بولتن مجله(آناهیتا) که متعلق به مصطفی اسکویی بود، به کمک سعید سلطان پور انتشار یافت.
به گفته خود دولت آبادی برخی از کتاب‌هایش از جمله “جای خالی سلوچ” و “روزگار سپری شده مردم سالخورده” را در زندان، در سال های قبل از انقلاب نوشته است.
برای نوشتن رمان کلیدر ۱۵ سال زمان صرف کرده است و در پی نوشتن بسیار، مشکلاتی از جمله آرتروز دست و آسیب مچ های دست برای او به وجود آمده است.
در ادامه متن کوتاهی از کتاب جدید او که پشت جلد کتابش چاپ شده است را مشاهده می‌کنید:
«ملک پروان. اگر نتوانم خط و خبری از ثَریٰ برایش ببرم می‌میرد؛ و اگر ملک بمیرد، اگر دق کند نمی‌دانم من سروکارم به چه روزگاری بیفتد! کمِ کمش این است که گور و گم می‌شوم از این عالم اگر تو لجن جوی نفله نشوم. پس اگر راهی به گمانت می‌رسد کاری بکن. من خیالت را از بابت ذوالقدر راحت کردم. آن‌یکی دیگرم پیداش می‌کنم، پیداش می‌کنیم. گفتی اسمش چی بود؟» کریما گفت که مهم نیست؛ «نشد هم نشد!» و چندی گذشت تا بگوید «این هم زنده بودیِ ماست. به یکدیگر می‌رسیم و از کنار هم می‌گذریم. یادی ـ چیزی از خودمان در دیگری باقی می‌گذاریم یا باقی نمی‌گذاریم؛ و هرکدام به‌محض گذر از کنار شانه‌ی هم در پاشنه‌ی پای دیگری گم می‌شویم؛ چه اهمیتی دارد! مرحبا جنم خوبی بود، خیلی فکری‌اش می‌شوم. نگرانم حیف شده باشد با آن بی‌باکی‌ای که داشت.»
سی و چهارمین چاپ کلیدر
انتشارات فرهنگ معاصر، اخیرا چاپ سی و چهارم کتاب کلیدر را اعلام کرده است.
رمان کلیدر در ۱۰ جلد و ۲۵۶۲ صفحه نوشته شده است. میتوان گفت این کتاب مهم ترین اثر دولت آبادی است.
کلیدر در اوایل دهه ۶۰ منتشر شده است اما در میانه دهه ۷۰، صفحه هایی از این کتاب که به توصیف بدن برهنه مارال -که یکی از شخصیت های اصلی داستان است- می‌پردازد، با ایراد ممیزان وزارت ارشاد رو به رو شد.
در نهایت این اثر مهم تاریخ ادبیات ایران، موفق شد به انتشار خود به شیوه نسخه اصلی ادامه دهد.
اهمیت رمان کلیدر به حدی بود که در سال های میانی دهه ۸۰، انتشارات فرهنگ معاصر، یک برنامه ویژه برای بیستمین انتشار آن ترتیب داد.
ناشر با هماهنگی آقای دولت آبادی و آهنگسازی آقای درویشی قطعه ای از رمان کلیدر را نوشت و در شوروی سابق اجرا کرد اما نتیجه آن رضایت بخش نبود. دولت آبادی در این مورد عنوان کرده است که آن اثر رنگ و بویی از موسیقی خراسان نداشته است.
در سال ۱۳۹۸ در شهر سبزوار خیابانی به نام کلیدر تغییر نام داد و همچنین تمبرهایی با نام دولت آبادی منتشر شد.
فعالیت های سیاسی
محمود دولت آبادی همواره جز معترضین به سانسور آثار نویسندگان بوده است. کتاب “کلنل” او نتوانست مجوز انتشار را دریافت کند و در نتیجه نسخه های بی کیفیتی از آن به صورت زیرزمینی انتشار یافت. نسخه اصلی این کتاب به زبان انگلیسی منتشر شده است.
با اینکه دولت آبادی فعال سیاسی نیست اما موضع گیری های سیاسی او جنجالی بوده است. دفاع از خاتمی، حمایت از رفسنجانی در انتخابات سال ۸۴، حمایت از موسوی در انتخابات ۸۸، جدال با عبدالکریم سروش به دلیل حمایت از کروبی، حمایت از روحانی در سال ۹۲ و انتقاد های اخیر از روحانی.
این فعالیت ها نشان دهنده این است که او تنها یک داستان نویس نیست و در کنار مردم است.
عده ای می‌گویند دولت آبادی در ۸۰ سالگی جایزه نوبل را کم دارد. اما عده ای دیگر معتقدند که به دلیل بافت محلی آثار او، موفق به دریافت این جایزه نمی‌شود.
جایزه نوبل به فرهنگ و ادبیات ایران بدهکار است و می‌تواند در سال های اخیر نصیب مهم ترین نویسنده معاصر زنده ایران شود.
مطالب مرتبط:
منبع استفاده شده: ایرنا
