«احمد سعید حق‌پرست راد جونقانی» معروف به «سعید راد» در ۴ آبان ۱۳۲۳ در محله سنگلج تهران به دنیا آمد و در اول مرداد ۱۴۰۳ نیز در یکی از خانه‌های سالمندان در تهران درگذشت. او اصالتا اهل جونقان استان چهار محل و بختیاری بود.
پدر سعید از افسران حزب توده بود. همچنین در زمان کودکی او در جریان یک پرواز آزمایشی سقوط کرد و جان سپرد. به این ترتیب سعید راد در سن ۵ سالگی به همراه خانواده به شمیران و حوالی خانه‌ی جلال آل‌احمد، نیما یوشیج، علی آزاد و داریوش رفیعی رفت.
دوران تحصیلات ابتدایی را در مدرسه‌ی نیکی علاء و دوران دبیرستان را در مدرسه‌ی شاپور تجریش (رشید یاسمی) که محل کنونی موزه سینما است، گذراند. جلال مقدم در مقطع اول دبیرستان دبیر انشاء او بود.
سعید در دوران جوانی وارد رشته‌ی بولینگ شد. حتی به قهرمانی در این رشته نیز رسید. پاتوق او مجموعه فرهنگی ورزشی شهید چمران (بولینگ پرسپولیس: علی عبدُه) بود.
ورود به دنیای فیلم و سینما
سعید راد از سال ۱۳۴۷ وارد حوزه فیلم و سینما شد. همچنین در سال ۱۳۵۰، با بازی در فیلم «فاتحین صحرا»، برای اولین مرتبه بازیگری کرد.
او اولین نقش مهمش را نیز در فیلم «خداحافظ رفیق » از امیر نادری انجام داد. فیلم‌های «صبح روز چهارم» به کارگردانی کامران شیردل و «تنگنا» به کارگردانی امیر نادری از دیگر کارهای او بود.
حضور سعید راد در فیلم تنگنا در قالب شخصیت «علی خوش دست» با ترانه «دادرس» فریدون فروغی او را در این فیلم را به یکی از ماندگارترین نقش‌های تاریخ سینمای ایران تبدیل کرد.
همکاری سعید راد با کارگردان‌های بزرگ
ایشان در کارنامه حرفه‌ای خود تجربه همکاری با مسعود کیمیایی و ناصر تقوایی را نیز دارد. شاید به همین دلیل بود که خیلی زود درخشید و ستاره سینمای ایران شد. او در کمتر از یک دهه در بیش از ۳۰ فیلم بازی کرد.
سعید راد پس از انقلاب نیز به فعالیت هنری خود ادامه داد و در فیلم‌هایی از جمله «دادشاه» و «برزخی‌ها» بازی کرد و پس از بازی در فیلم پرفروش «عقاب‌ها» به کارگردانی ساموئل خاچیکیان در سال ۱۳۶۳ که برخی آن را پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران می‌دانند، ممنوع الکار شد و از ایران مهاجرت کرد.
بازگشت به ایران
سعید راد پس از پانزده سال، در سال ۱۳۷۸ به ایران بازگشت و دوباره فعالیت هنری خودش را آغاز کرد. او در فیلم و سریال‌های بسیاری همچون در چشم باد، سرزمین کهن، پایان خدمت، چ، گیلدخت و ترور خاموش نقش آفرینی کرده و در سی امین جشنواره‌ی فیلم فجر، برنده‌ی دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول مرد برای فیلم «گیرنده» شد.
ازدواج و فرزندان سعید راد
سعید راد دوبار ازدواج کرد و هر دو به طلاق منجر شد. او از ازدواج اول خود یک دختر به نام نگاه و یک پسر به نام سام دارد. دختر سعید راد دندانپزشک و پس از سال‌ها از کانادا به ایران مهاجرت کرده است. او دو پسر به نام‌های آریا و اَدَم همتی دارد که فوتبالیست هستند و اَدَم عضو تیم جوانان پرسپولیس است و در زمان برانکوو، در رده بزرگسالان هم توانست چند بازی به میدان برود. سام پسر او نیز در زمینه وکالت فعالیت کرده و ساکن کانادا است.
سعید راد در سال ۱۳۵۴ وقتی ۲۸ساله بود برای بار دوم با نوش آفرین، خواننده و هنرپیشه پیش از انقلاب ازدواج کرد ولی این ازدواج پس از 17 سال منجر به طلاق شد و نوش آفرین نیز پس از جدایی از راد راهی هندوستان شد. از فرزندان سعید راد و نوش آفرین اطلاعاتی در دست نیست.
افتخارات و موفقیت‌های سعید راد
از جمله افتخاراتی که این چهره موفق به کسب آن‌ها شده عبارتند از:
- کسب دیپلم منتقدین به عنوان بهترین بازیگر در پنجمین دوره جشنواره سپاس برای فیلم سینمایی «روز چهارم» در سال ۱۳۵۲
- برنده تندیس سپاس بهترین بازیگر نقش اول مرد در ششمین دوره جشنواره سپاس، برای فیلم «تنگنا» در سال ۱۳۵۳
- برنده دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول مرد در بخش نگاه نو سی امین جشنواره فیلم فجر برای فیلم «گیرنده» در سال ۱۳۹۰
درگذشت
هوشنگ گلمکانی، سردبیر ماهنامه «فیلم»، اخیرا در یادداشتی از ملاقات با سعید راد در یک خانه سالمندان نوشت: سعید رادی که آن روز روی تخت دیدم، شباهتی با آن‌چه که حتی از سال‌های اخیرش به یاد داریم نداشت .
در ماه‌های منتهی به درگذشت سعید راد، اطلاعاتی درباره وضعیت جسمانی او منتشر نشده بود و آخرین حضورهای او در مراسم عمومی نشانی از بیماری او نداشت. تا اینکه حدود ۲۴ ساعت قبل از فوت او خانواده‌اش از وضعیت وخیم جسماین وی خبر دادند.
به گفته خانواده ایشان، او در شهریور ۱۴۰۲ به‌دنبال زمین‌خوردگی در خانه دچار مصدومیت شد و تحت عمل جراحی قرار گرفت ولی از آنجایی که پروتز استفاده شده طی جراحی در کمر او به‌خوبی قرار نگرفت مجدد تحت عمل جراحی قرار گرفت اما پس از جراحی دوم این هنرمند عزیز علی‌رغم انجام فیزیوتراپی دیگر توانایی راه رفتن نداشت و به عفونت ریه و مثانه نیز مبتلا شد. او با رضایت خودش دوباره مورد عمل جراحی قرار گرفت که باز هم ناموفق بود.
