سکته مغزی همچنان یکی از اصلی‌ترین دلایل مرگ و میر در سراسر جهان به شمار می‌رود. به ویژه در کشورهای با درآمد پایین و متوسط، بار سنگینی را بر سیستم‌های بهداشتی تحمیل می‌کند.
مطابق آخرین پژوهش‌ها، در سال ۲۰۲۱، بیش از ۹۳.۸ میلیون نفر در سراسر جهان از سکته مغزی جان سالم به در برده‌اند. علاوه بر این، ۱۱.۹ میلیون مورد جدید در همان سال گزارش شده است که منجر به ۷.۳ میلیون مرگ مرتبط با این بیماری شده است.
این آمار تکان‌دهنده نشان می‌دهد که سکته مغزی به تنهایی ۱۰.۷ درصد از کل مرگ‌ها در جهان را به خود اختصاص داده است. همچنین مسئول ۵.۶ درصد از سال‌های از دست رفته زندگی با معلولیت (DALY) است. این بدان معناست که این بیماری پس از بیماری‌های قلبی و کووید-۱۹، سومین عامل اصلی مرگ و چهارمین عامل اصلی از دست رفتن سال‌های سالم زندگی است.
این تحقیق گسترده که بخشی از مطالعه بار جهانی بیماری‌ها (GBD) است، روندهای بیماری را از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۲۱ مورد بررسی قرار داده است. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که اگرچه نرخ استاندارد شده این بیماری در طول این مدت کاهش یافته است، اما به دلیل افزایش جمعیت و سالمندی، تعداد مطلق موارد سکته مغزی و مرگ‌های ناشی از آن به طور قابل توجهی افزایش یافته است.
بار سکته مغزی در کشورهای با درآمد کم و متوسط
این مطالعه، تفاوت‌های قابل توجهی را در شیوع و عواقب سکته مغزی در مناطق مختلف جهان نشان می‌دهد. این مطالعه به وضوح نشان می‌دهد که کشورهایی با درآمد پایین و متوسط بیشترین بار بیماری را متحمل شده‌اند. همچنین ۸۷.۲ درصد از کل مرگ‌های ناشی از این بیماری در این کشورها رخ می‌دهد. در مقابل، کشورهای توسعه‌یافته با درآمد بالا مانند آمریکای شمالی و استرالیا، نرخ بروز و مرگ‌ومیر ناشی از این بیماری بسیار پایین‌تری دارند.
برای درک بهتر این تفاوت‌ها، می‌توان به مثال‌های مشخصی اشاره کرد. در سال ۲۰۲۱، کشور لوکزامبورگ با ثبت ۵۷.۷ مورد سکته مغزی به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت، کمترین میزان بروز این بیماری را در جهان داشت. در مقابل، جزایر سلیمان با نرخ بسیار بالاتری برابر با ۳۵۵ مورد در هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت، بالاترین میزان بروز این بیماری را به خود اختصاص داد.
همچنین، در زمینه مرگ‌ومیر ناشی از سکته مغزی نیز تفاوت‌های چشمگیری مشاهده می‌شود. سنگاپور با ۱۴.۲ مرگ در هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت، کمترین نرخ مرگ‌ومیر ناشی از این بیماری را در میان کشورهای مورد مطالعه داشت. در مقابل، مقدونیه شمالی با نرخ بسیار بالاتری برابر با ۲۷۷.۴ مرگ در هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت، بالاترین نرخ مرگ‌ومیر ناشی از سکته مغزی را به خود اختصاص داد.
انواع اصلی سکته مغزی و عوامل خطر
مطالعات نشان می‌دهند که سکته ایسکمیک، که در اثر انسداد رگ‌های خونی مغز و قطع جریان خون به بخشی از مغز رخ می‌دهد، شایع‌ترین نوع سکته مغزی در جهان است. در سال ۲۰۲۱، حدود ۶۵.۳ درصد از کل موارد جدید این بیماری در سراسر جهان از نوع ایسکمیک بوده است.
پس از سکته ایسکمیک، خونریزی داخل مغزی (که در آن رگ خونی درون مغز پاره می‌شود) و خونریزی زیر عنکبوتیه (که در آن رگ خونی بین مغز و پوشش آن پاره می‌شود) از دیگر انواع سکته مغزی هستند. همچنین این موارد سهم قابل توجهی در سال‌های از دست رفته زندگی با معلولیت دارند.
جالب توجه است که الگوی جهانی شیوع انواع مختلف بیماری، تفاوت‌های قابل توجهی را نشان می‌دهد. مطالعات نشان می‌دهند که سکته ایسکمیک بیشتر در کشورهای با درآمد بالا شایع است. در حالی که خونریزی داخل مغزی در کشورهای با درآمد پایین و متوسط شیوع بسیار بیشتری دارد.
این تفاوت‌ها عمدتاً به دلیل شیوع بالای فشار خون بالا و کنترل ضعیف آن در کشورهای با درآمد پایین و متوسط است. فشار خون بالا یکی از عوامل خطر اصلی برای خونریزی داخل مغزی است.
نقش عوامل سبک زندگی در خطر سکته
این تحقیق بر نقش عوامل سبک زندگی و متابولیکی در خطر سکته تأکید می‌کند. فشار خون بالا، چاقی و عادات غذایی نامناسب از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر بار جهانی سکته بودند. برآوردهای این مطالعه نشان می‌دهد که رسیدگی به این عوامل می‌تواند به میزان چشمگیری بروز و شدت سکته‌ها را کاهش دهد.
ابزار تشخیص سکته مغزی با موبایل، سکته را در کسری از ثانیه تشخیص می‌دهد
منبع: medical
