مطالعات اخیر حاکی از آنند که چاقی ممکن است به توانایی مغز در تشخیص احساس کلی سیری و سیری پس از خوردن چربی و قند آسیب برساند.
این تغییرات مغزی به علاوه ممکن است حتی پس از تشخیص چاقی مفرط و حتی درمان آن هم ادامه داشته باشد. این پدیده بازگشت وزن در افراد مبتلا به چاقی مفرط را به راحتی توجیه می‌کند.
دکتر «کارولین آپویان»، استاد پزشکی دانشکده پزشکی هاروارد، گفت: «این اتفاق هیچ بازگشتی ندارد. مغز افراد چاق همچنان فاقد توانایی جلوگیری از پرخوری می‌ماند.» از لحاظ پزشکی، افراد چاق دارای شاخص توده بدنی بیش از ۳۰ هستند. این در حالی است که شاخص طبیعی افراد باید بین ۱۸ تا ۲۵ باشد. وی در این باره افزود :«یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهند که چاقی واقعا یک بیماری است و فعالیت مغز را تغییر می‌دهد.»
دکتر «صدف فاروقی»، استاد متابولیسم و پزشکی دانشگاه کمبریج بریتانیا نیز در این باره توضیح داد: «این مطالعه بسیار دقیق و جامع است. یافته‌های این محققان علاوه بر تخقیقات قبلی نشان می‌دهند که چاقی واقعا می‌تواند بر عملکرد مغز تاثیر بگذارد.»
شرح آزمایش پروژه
این مطالعه که روز دوشنبه در مجله‌ی Nature Metabolism منتشر شد، یک کارآزمایی بالینی کنترل‌شده بود که در آن ۶۰ شرکت‌کننده وجود داشتند. از این ۶۰ نفر، ۳۰ نفر از لحاظ پزشکی چاق بودند و ۳۰ نفر با وزن طبیعی توسط موادی مانند کربوهیدرات قند (گلوکز)، چربی (لیپیدها) یا آب تغذیه می‌شدند. هر گروه از این مواد مغذی در روزهای جداگانه از طریق لوله تغذیه مستقیما وارد معده شدند.
دکتر «میریل سرلی»، سرپرست این تیم تحقیقاتی و استاد غدد درون‌ریز دانشکده پزشکی ییل، گفت: «ما می‌خواستیم دهان را دور بزنیم و روی ارتباط روده و مغز تمرکز کنیم تا ببینیم این مواد مغذی چگونه ممکن است بر مغز تاثیر بگذارند.»
شب قبل از آزمایش، تمام ۶۰ شرکت‌کننده‌ی این مطالعه یک وعده شام خوردند و تا صبح روز بعد چیزی نخوردند. از آنجایی که این مواد از طریق لوله وارد معده شده بودند، محققان برای ثبت پاسخ ۳۰ دقیقه‌ای مغز مجبور بودند از تصویربرداری fMRI و تومورگرافی SPECT استفاده کنند.
فاروقی در این باره گفت: «نتایج ام آر آی حاکی از آن است که نورون‌های مغز در واکنش به این مواد مغذی از اکسیژن استفاده می‌کنند.»
محققان علاوه بر این می‌خواستند ببینند که چگونه چربی و گلوکز به صورت جداگانه باعث تحریک نواحی مختلف مغز می‌شود. آنها می‌خواستند بدانند که آیا این وضعیت در افراد عادی هم اینچنین است یا خیر. این مطالعه نشان داد که سیگنال‌های مغزی در افراد با وزن طبیعی با ورود قند و چربی به سیستم گوارشی کاهش می‌یابند. البته این کاهش کلی فعالیت مغز طبیعی و منطقی به نظر می‌رسد. روشن است که معده شما پس از دریافت غذا نیاز بیشتری به چیزی ندارد. البته گفتنی است که در همین حین، میزان دوپامین، هورمون پاداش و انگیزه، هم در مغز افراد با وزن طبیعی فعال می‌شود.
چاقی مفرط، مسئله نامعلوم جامعه پزشکی
جالب است بدانید زمانی که مواد مغذی مذکور از طریق لوله به افرادی که چاقی مفرط داشتند داده شد، نه فعالیت مغز کند شد و نه سطح دوپامین افزایش پیدا کرد. این اتفاق مخصوصا در غذاهای چرب یا حاوی چربی رخ می‌داد. فاروقی در این باره اعلام کرد: «هر چه محتوای چربی یک غذا بیشتر باشد، ارزش بیشتری دارد. به همین دلیل است که شما به جای کلم بروکلی دوست دارید برگر بخورید. چربی موجود در برگر از نظر بیولوژیکی پاسخ بهتری از مغز دریافت می‌کند.»
سرلی همچنین افزود :«در مرحله‌ی دوم این مطالعه از افراد چاق خواسته تا ۱۰ درصد از وزن بدن خود را در عرض سه ماه کاهش دهند. این مقدار از وزن برای بهبود قند خون، تنظیم مجدد متابولیسم و افزایش سلامت کلی لازم است. گفتنی است که مغز این افراد پس از کاهش وزنشان هم هیچ تغییری نکرد و همچنان نمی‌توانست احساس سیری را تشخیص دهد.»
با این حال، بر اساس نتایج این تحقیق می‌توان گفت که بازگشت وزن افراد چاق کاملا قابل توجیه است. طبق گزارش یک کارآزمایی بالینی دیگر در سال ۲۰۱۸، ۵۰ درصد از وزن کاهش یافته افراد چاق یک یا دو سال بعد مجددا باز می‌گردد و تا سال پنجم به میزان ۸۰ درصد می‌رسد.
تحقیقات بیشتر برای تعیین نتیجه نهایی
سرلی با وجود تمام این‌ها اعلام کرد: «نتایج این یافته‌ها همچنان نیاز به تفسیر دارند. مسائل نامعلوم زیادی همچنان وجود دارند. ما نمی‌دانیم تغییرات عمیق مغز در چه زمانی از افزایش وزن اتفاق می‌افتد و مغز چه زمانی شروع به لغزش می‌کند و ظرفیت حسی خود را از دست می‌دهد.»
فاروقی نیز در این باره گفت: «بخشی از چاقی مربوط به ژنتیک است. با اینکه در این مطالعه سعی شد تا افرادی که از دوران کودکی مبتلا به چاقی شده بودند به پروژه ورود نکنند، اما ژن‌ها همچنان ممکن است بر پاسخ مغز ما نسبت به مواد مغذی تاثیر بگذارند. ما همچنان به تحقیقات بیشتری نیاز داریم تا به طور کامل بفهمیم چاقی با فعالیت مغز چه می‌کند و بافت چربی، غذاهای مصرفی و سایر عوامل محیطی و ژنتیکی چه تاثیری بر آن دارند.»
سرلی در نهایت افزود تا زمانی که علم نتیجه قطعی‌ای را اعلام نکند، انگ زدن به افراد چاق اصلا کار درستی نخواهد بود. او گفت: «این باور عامه که افزایش وزن را می‌توان به سادگی با کم خوردن و ورزش بیشتر کنترل کرد بسیار غلط است. افرادی که با این بیماری دست و پنجه نرم می‌کنند باید بدانند که عملکرد نادرست مغز ممکن است یکی از دلایل اصلی افزایش مصرف غذا باشد.»
بیش از نیمی از مردم جهان تا سال ۲۰۳۵ دچار اضافه وزن یا چاقی می‌شوند
- عضویت در کانال تلگرام رسانه هدهد کانادا
- اخبار روز کانادا و اخبار مهاجرت کانادا را در رسانه هدهد دنبال کنید
- هم اکنون شما هم عضو هفته نامه رسانه هدهد کانادا شوید
منبع: سی‌تی‌وی
