امروز، هشتم مارس، روز جهانی زنان است، روزی که نه‌فقط برای جشن گرفتن، بلکه برای یادآوری مبارزه بی‌پایان زنان در سراسر جهان است. در حالی که برخی از زنان در این روز با افتخار از پیشرفت‌هایشان می‌گویند، بسیاری دیگر همچنان در سایه تبعیض، خشونت و نابرابری روزگار می‌گذرانند. برای میلیون‌ها زن، هشتم مارس یادآور حقوقی است که هنوز برایشان به یک واقعیت تبدیل نشده است.
۲۰۲۵، سالی سرنوشت‌ساز برای زنان
امسال، سی‌امین سالگرد اعلامیه پکن، مترقی‌ترین سند بین‌المللی درباره حقوق زنان است. سه دهه از این بیانیه می‌گذرد، اما آیا جهان واقعاً به وعده‌هایش عمل کرده است؟ این سند قرار بود تبعیض‌های جنسیتی را کاهش دهد، زنان را در تصمیم‌گیری‌های کلان سهیم کند و کلیشه‌های مخرب را بشکند. اما آیا زنان در سراسر جهان هنوز مجبور نیستند برای ابتدایی‌ترین حقوقشان بجنگند؟
روز جهانی زن تنها یک مناسبت نیست؛ صدایی است که هر سال بلندتر می‌شود تا بگوید هنوز راه درازی در پیش داریم.
شعار روز جهانی زنان در سال ۲۰۲۵
بنابر اعلام سازمان ملل، شعار امسال روز جهانی زن «حقوق، برابری، و توانمندسازی برای تمام زنان و دختران» است. انتخاب این شعار برای روز جهانی زنان نشان دهنده اهمیت ایجاد جهانی عادلانه‌تر برای زنان از طریق تضمین فرصت‌ها، حقوق و توانمندسازی برابر برای تمام زنان و دختران است.
هر ۱۰ دقیقه یک زن کشی اتفاق می‌افتد!
بنابر اعلام سازمان ملل، در سال ۲۰۲۳ هر ده دقیقه یک زن توسط شریک زندگی‌اش کشته شد، یعنی روزانه ۱۴۰ زن جان خود را به دست نزدیک‌ترین فرد زندگی‌شان از دست دادند! این آمار تکان‌دهنده در بیست و پنجمین سالگرد روز جهانی محو خشونت علیه زنان منتشر شد. همچنین بار دیگر بحران جهانی زن‌کشی را در مرکز توجه قرار داد. سازمان ملل در این گزارش خواستار اقدامات فوری برای مقابله با این بحران شد.
افزایش تلفات زنان در جنگ‌ها
اما خشونت علیه زنان فقط در خانه‌ها رخ نمی‌دهد. جنگ‌ها نیز چهره‌ای هولناک از بی‌عدالتی علیه زنان را نشان می‌دهند. بنابر گزارش سازمان ملل به بهانه روز جهانی زن، در سال ۲۰۲۳ حداقل ۳۳,۴۴۳ غیرنظامی در درگیری‌های مسلحانه کشته شده‌اند. رقمی که نسبت به سال ۲۰۲۲، ۷۲ درصد افزایش داشته است. سهم زنان و کودکان در میان قربانیان نیز دو تا سه برابر شده است.
درگیری اسرائیل و فلسطین مرگبارترین جنگ در سال ۲۰۲۳ بوده و ۷۰ درصد از کل کشته‌شدگان غیرنظامی این سال متعلق به این منطقه هستند. زنان در مناطق جنگی، علاوه بر تهدیدهای مستقیم، از محدودیت در دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی نیز رنج می‌برند. روزانه ۵۰۰ زن در کشورهای درگیر جنگ به دلیل عوارض بارداری و زایمان جان خود را از دست می‌دهند.
در غزه، تا پایان سال ۲۰۲۳، روزانه ۱۸۰ زن زایمان می‌کردند، اما اغلب فاقد ابتدایی‌ترین امکانات پزشکی بودند. با این وجود، در بیش از ۵۰ فرآیند صلح برگزار شده در سال گذشته، کمتر از ۱۰ درصد مذاکرات به موضوع زنان اختصاص داشته است.
روز جهانی زن فقط یک روز در تقویم نیست؛ بلکه هشداری است که جهان را به پاسخگویی در برابر این نابرابری‌ها فرا می‌خواند.
مهم‌ترین چالش زنان در جهان، کمبود شدید بودجه
یکی از چالش‌های کلیدی در امور زنان کمبود شدید بودجه است. در حالی که هزینه‌های نظامی جهانی در سال ۲۰۲۳ به رکورد ۲.۴۴ تریلیون دلار رسید، بودجه سازمان‌ها و جنبش‌هایی که از حقوق زنان حمایت می‌کنند به طور متوسط تنها ۰.۳ درصد از کل کمک‌های سالانه را تشکیل می‌دهند.
علاوه بر این، سرمایه‌گذاری در پیشگیری و واکنش خشونت مبتنی بر جنسیت کمتر از یک درصد از کل هزینه‌های بشردوستانه را تشکیل می‌دهد.
لزوم تدابیر جسورانه
این گزارش که به بهانه روز جهانی زنان جمع‌آوری شده است شامل هشت توصیه برای پیشبرد نقش زنان در صلح و امنیت از جمله تعیین حداقل هدف اولیه برای زنان به منظور تشکیل یک سوم از شرکت کنندگان در میانجیگری و فرآیندهای صلح و در نهایت رسیدن به برابری با مردان است.
در نهایت باید گفت فقط از طریق اقدامات سیاسی جسورانه و افزایش بودجه، مشارکت برابر و معنادار زنان در صلح و امنیت به واقعیت تبدیل می‌شود.
