پناهندگی زنان قربانی خشونت در کانادا با چالش‌های جدی همراه است. گزارش اخیر CBC نشان می‌دهد که سیستم پناهندگی کانادا در برخی موارد با تبعیض‌هایی روبروست. درنتیجه زنان پناهجو بر اساس کشور مبدا، شانس متفاوتی برای پذیرش دارند.
این گزارش داستان دو زن قربانی خشونت خانگی را روایت می‌کند که با وجود شرایط مشابه، سرنوشت‌های متفاوتی داشتند. یکی توانست اقامت کانادا را دریافت کند، در حالی که دیگری با خطر اخراج روبروست.
چالش‌های پناهندگی زنان قربانی خشونت در کانادا
بر اساس داده‌های هیئت مهاجرت و پناهندگی کانادا (IRB)، خشونت مبتنی بر جنسیت یکی از دلایل اصلی درخواست پناهندگی در این کشور است. از ژانویه ۲۰۱۸ تا مارس ۲۰۲۴، حدود ۴۰ هزار پرونده به خشونت خانگی مرتبط بوده‌اند. با این حال، نتایج پذیرش این درخواست‌ها بسته به کشور مبدا متفاوت است.
طبق این گزارش، ۹۸ درصد از زنان ایرانی و ۹۴ درصد از زنان ترکیه‌ای که به دلیل خشونت خانگی درخواست پناهندگی داده‌اند، موفق به دریافت اقامت کانادا شده‌اند. در مقابل، تنها ۵۸ درصد از زنان نیجریه‌ای توانسته‌اند پذیرش شوند. این تفاوت نشان می‌دهد که سیستم پناهندگی کانادا همچنان نیاز به بازبینی و بهبود دارد.
داستان امیلی اووی؛ زن نیجریه‌ای قربانی خشونت خانگی
«امیلی اووی»، زن ۴۶ ساله نیجریه‌ای، پس از سال‌ها تحمل خشونت خانگی و تهدیدهای جانی، تصمیم به فرار گرفت. او در سال ۲۰۱۰ به همراه دو فرزندش توسط افراد مسلح ربوده شد و تنها پس از پرداخت باج، آزاد شد. در سال ۲۰۱۴، «اووی» دوباره ربوده شد و این بار مورد تجاوز و خشونت قرار گرفت که منجر به سقط جنین او شد.
«اووی» که مدارک پزشکی تایید کننده این حملات را ارائه کرده بود، در سال ۲۰۱۹ پس از حمله مجدد افراد مسلح به خانه‌اش، تصمیم به ترک کشور گرفت. وی ابتدا به آمریکا سفر کرد اما به دلیل سیاست‌های سختگیرانه این کشور در قبال پناهجویان قربانی خشونت خانگی، به کانادا پناه برد.
تاثیر توافق‌نامه کشور امن ثالث بر پناهجویان زن
اووی هنگام ورود به مرز فورت اری، انتاریو، به دلیل توافق‌نامه کشور امن ثالث (STCA) اجازه ثبت درخواست پناهندگی را پیدا نکرد. این توافق‌نامه میان کانادا و آمریکا تصریح می‌کند که پناهجویان باید در اولین کشور امنی که وارد می‌شوند، درخواست پناهندگی دهند.
به گفته کارشناسان، قوانین آمریکا نسبت به پذیرش پناهجویان قربانی خشونت خانگی بسیار سختگیرانه‌تر از کانادا است. بر اساس اظهارات «کارن موسالو»، مدیر مرکز مطالعات جنسیت و پناهندگی در کالیفرنیا، سیستم پناهندگی آمریکا از زنان قربانی می‌خواهد که دلیل خشونت را به‌صورت دقیق اثبات کنند؛ امری که در بسیاری از موارد ممکن نیست.
عدم پذیرش درخواست اووی برای پناهندگی در کانادا
اووی پس از عدم پذیرش در مرز، درخواست ارزیابی خطر قبل از اخراج (PRRA) را ارائه داد. با وجود ارائه مدارک مستند از آسیب‌های فیزیکی و تجاوز، افسر مهاجرت کانادا درخواست او را رد کرد. همچنین مدعی شد که اووی می‌تواند در بخشی دیگر از نیجریه به‌طور ایمن زندگی کند.
«واکیس بیلسین»، وکیل مهاجرت اووی، معتقد است که این تصمیم بخشی از تبعیض ساختاری علیه پناهجویان کشورهای آفریقایی است. وی توضیح می‌دهد که برای متقاضیان پناهندگی از کشورهایی مانند ایران و ترکیه، به دلیل خطرهای دولتی، سخت‌گیری‌های کمتری وجود دارد.
داستان موفقیت «دنیز»؛ زن ترکیه‌ای که در کانادا پذیرفته شد
در مقابل، «دنیز»، زن ۳۹ ساله اهل ترکیه، توانست پس از فرار از خشونت‌های خانگی در کشور خود، پناهندگی کانادا را دریافت کند. دنیز که از کودکی مورد آزار و اذیت شدید خانواده‌اش قرار گرفته بود، پس از ازدواج نیز با خشونت‌های مشابه مواجه شد.
او به همراه دو فرزند خود از طریق شبکه‌ای از قاچاقچیان، از ترکیه به مکزیک و سپس از طریق آمریکا وارد کانادا شد. دنیز در مصاحبه خود با CBC توضیح داد که در مسیر سخت سفر، فرزندانش را با گفتن داستان «بازی ماجراجویی» آرام می‌کرد.
در نهایت، هیئت مهاجرت کانادا پس از بررسی کامل پرونده دنیز، او را به عنوان پناهنده پذیرفت. به گفته دنیز، افسر پرونده با او با احترام رفتار کرده و پس از شنیدن داستان کاملش، به او و فرزندانش اجازه ماندن در کانادا را داده است.
تأثیر منفی سیاست‌های سختگیرانه بر زنان پناهجو
این دو داستان نمونه‌ای از تفاوت‌های سیستم پناهندگی کانادا و میزان پذیرش زنان قربانی خشونت خانگی است. در حالی که «دنیز» با استقبال روبرو شد، «اووی» همچنان با خطر اخراج مواجه است.
دولت کانادا در پاسخ به انتقادات، اعلام کرده است که تمام درخواست‌های پناهندگی زنان قربانی خشونت در کانادا به‌صورت موردی بررسی می‌شود. همچنین تصمیم‌گیری‌ها بر اساس قوانین و معیارهای یکسان صورت می‌گیرد. با این حال، کارشناسان حقوق بشری تاکید دارند که تبعیض‌های ساختاری بر اساس کشور مبدا همچنان وجود دارد.
نیاز به بازنگری در قوانین پناهندگی زنان قربانی خشونت در کانادا
داستان‌های امیلی اووی و دنیز نشان می‌دهد که سیستم پناهندگی زنان قربانی خشونت در کانادا نیازمند بازنگری و بهبود است. در حالی که هر دو زن با مدارک کامل از خشونت‌های شدید فرار کرده بودند، تنها یکی توانست اقامت بگیرد.
برای حفظ اصول انسانی و عدالت اجتماعی، نیاز است که قوانین پناهندگی زنان قربانی خشونت در کانادا به گونه‌ای اصلاح شود که همه قربانیان خشونت خانگی، صرف‌نظر از کشور مبدا، به‌طور برابر فرصت درخواست پناهندگی داشته باشند.
خشونت خانگی در مناطق روستایی انتاریو؛ چرا جان زنان در خطر است؟
منبع: سی‌بی‌سی
