هوش مصنوعی در حال بازتعریف آینده بشر است و نقش آن در حوزه‌های حساس، به‌ویژه سلامت، روزبه‌روز پررنگ‌تر می‌شود. «دمیس حسابیس»، مدیرعامل «دیپ مایند گوگل»، یکی از پیشگامان این انقلاب فناورانه، معتقد است که کاربرد AI در تشخیص بیماری و درمان بیماری با هوش مصنوعی می‌تواند در دهه پیش‌رو، مسیر علم پزشکی را متحول کرده و حتی بسیاری از بیماری‌ها را به‌طور کامل ریشه‌کن کند. او با نگاهی علمی و انسان‌محور، آینده‌ای را ترسیم می‌کند که در آن هوش مصنوعی نه‌تنها ابزار، بلکه شریک اصلی بشر در مسیر سلامت و رفاه خواهد بود.
دیپ مایند و مسیر درمان بیماری با هوش مصنوعی
این دانشمند ۴۸ ساله بریتانیایی، که سال گذشته «جایزه نوبل» را به دلیل دستاوردهایش در حوزه پزشکی و فناوری دریافت کرد، توانسته علاقه‌اش به بازی‌ها و کنجکاوی در پرسش‌های بنیادین زندگی را به موتور محرک پیشرفت در حوزه هوش مصنوعی تبدیل کند.
«دمیس حسابیس» با فعالیت‌های خود، نقشی کلیدی در شکل‌گیری نسل آینده فناوری ایفا کرده است. یکی از برجسته‌ترین اقدامات او، تمرکز بر کاربرد AI در تشخیص بیماری و ارائه راهکارهایی برای درمان بیماری با هوش مصنوعی است؛.مسیری که می‌تواند علوم پزشکی را وارد مرحله‌ای انقلابی کند. او که پس از دریافت «نشان شوالیه» از «پادشاه چارلز» بیش از پیش در کانون توجه قرار گرفت، اکنون در حال توسعه‌ی هوش مصنوعی عمومی (AGI) است؛ سیستمی که توانایی‌های انسانی را شبیه‌سازی می‌کند، اما با سرعت و دقتی فراتر از انسان عمل می‌نماید.
پیشرفت‌های شگفت انگیز در هوش مصنوعی
به گفته «حسابیس»، هوش مصنوعی با سرعتی چشمگیر در حال پیشرفت است. او در گفت‌وگویی با «اسکات پلی» در تاریخ ۲۰ آوریل ۲۰۲۵ اظهار داشت: «این فناوری با سرعتی بی‌سابقه در حال پیشرفت است.»
این تحول نتیجه تمرکز گسترده جهانی، جذب منابع عظیم و گردهمایی استعدادهای برجسته در این حوزه است. همچنین، موفقیت‌های اخیر «دیپ مایند»، از جمله رمزگشایی ساختار پروتئین‌ها، به‌وضوح نشان‌دهنده ظرفیت عظیم هوش مصنوعی هستند.
یکی از نمونه‌های برجسته این پیشرفت، اپلیکیشن هوشمند «آسترا» است. این برنامه می‌تواند ببیند، بشنود و درباره هر موضوعی مکالمه کند. برخلاف چت‌بات‌های اولیه که تنها به یادگیری از اینترنت محدود بودند، «آسترا» توانسته دنیای پیرامون را به شکل عمیقی درک کند.
توانمندی‌های «آسترا» به‌ویژه در تحلیل بصری چشمگیر است؛ به‌طوری که توانسته نقاشی‌هایی مانند «روز ژوئیه» اثر «توماس هارت بنتون» یا «اتومات» اثر «ادوارد هاپر» را به‌دقت شناسایی کند. این برنامه حتی قادر است احساسات موجود در آثار هنری را تفسیر کرده و داستان‌هایی پیرامون آن‌ها خلق کند. چنین پیشرفت‌هایی، نمایانگر گام‌های بزرگ هوش مصنوعی در نزدیک‌تر شدن به درک انسانی است.
آسترا؛ از تحلیل احساسات تا خلق داستان‌های هنری
«آسترا»، برنامه‌ای که از نسل جدید هوش مصنوعی «دیپ مایند» است، دیگر فقط به شناسایی نقاشی‌ها اکتفا نمی‌کند، بلکه احساسات و داستان‌های پشت آن‌ها را نیز تحلیل می‌کند. برای مثال، هنگام بررسی نقاشی معروف «اتومات»، این تحلیل را ارائه داد: «شخص داخل تصویر متفکر به نظر می‌رسه، انگار حس تنهایی داره.»
در ادامه، وقتی از «آسترا» خواسته شد داستانی بسازد، پاسخ داد: « در یک عصر سرد در شهر، زنی به نام النور در گوشه‌ای خلوت نشسته بود. احساس غم و تنهایی در چهره‌اش موج می‌زدند. آینده‌اش نامشخص بود و ذهنش مملو از افکاری که بی‌وقفه در جریان بودند.»
به گفته «دمیس حسابیس»، مدیرعامل «دیپ مایند»، این تعامل‌ها نشان‌دهنده سطح جدیدی از توانایی هوش مصنوعی در شبیه‌سازی گفت‌وگوی انسانی است. البته او تأکید می‌کند که این سیستم‌ها هنوز به تخیل یا کنجکاوی واقعی انسان نزدیک نشده‌اند، اما توانایی‌هایشان روزبه‌روز چشمگیرتر می‌شود.
آموزش هوش مصنوعی و خطرات آن
«حسابیس» معتقد است که سیستم‌های هوش مصنوعی همانند انسان‌ها یاد می‌گیرند. حتی گاهی مهارت‌هایی را به دست می‌آورند که انتظارش نمی‌رود. او می‌گوید: «ما نظریه‌هایی درباره توانایی‌های این سیستم‌ها از جمله آسترا داریم، اما نحوه یادگیری‌شان شبیه انسان‌هاست. درنتیجه این موضوع ممکن است ویژگی‌های جدیدی را در آن‌ها ایجاد کند.»
این توانایی‌ها البته نگرانی‌هایی هم در رابطه با خطرات هوش مصنوعی به دنبال داشته‌اند. «حسابیس» توضیح می‌دهد: «چالش اصلی این است که مطمئن شویم اطلاعات و داده‌هایی که این سیستم‌ها جمع‌آوری و تولید می‌کنند برای ما قابل درک و فهم باشد.»
«دیپ مایند» مشغول آموزش مدل هوش مصنوعی «جمینای» است. مدلی که قرار است به شکلی بی‌نظیر در دنیای واقعی به کار گرفته شود، از رزرو بلیط گرفته تا خریدهای آنلاین روزمره.
«حسابیس» پیش‌بینی می‌کند که تا سال ۲۰۳۰، این نوع هوش مصنوعی به مرحله‌ای خواهد رسید که «تمام جزئیات زندگی اطراف شما را به‌طور دقیق درک می‌کند. درنتیحه تبدیل به بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره‌تان می‌شود.» او همچنین از پیشرفت‌های چشمگیر در زمینه رباتیک خبر داده و می‌گوید: «در چند سال آینده، ربات‌های انسان‌نما توانایی انجام کارهای مفید و کاربردی را خواهند داشت.»
برای مثال، محققان «الکس لی» و «جولیا وزانی» رباتی طراحی کرده‌اند که توانایی تجزیه و تحلیل دستورات پیچیده و مبهم را دارد. این ربات با استدلال دقیق می‌تواند پازل‌هایی مانند قرار دادن «بلوک‌های سبز در ظرفی با همان رنگ» را به‌درستی اجرا کند.
هوش مصنوعی و خودآگاهی؛ چالش‌ها و احتمالات پیش رو
آیا هوش مصنوعی می‌تواند به خودآگاهی برسد؟ «دمیس حسابیس» در این باره می‌گوید: «فکر نمی‌کنم سیستم‌های امروزی خودآگاه باشند. اما از لحاظ تئوری این امکان وجود دارد.» او توضیح می‌دهد که هدف اصلی از توسعه هوش مصنوعی دستیابی به خودآگاهی نیست، اما این احتمال وجود دارد که به صورت ضمنی چنین حالتی ایجاد شود.
به گفته «حسابیس»: «درک این سیستم‌ها از شما، از خودشان و از دیگران ممکن است نقطه شروعی برای پیدایش خودآگاهی باشد.» با این حال، او تأکید دارد که اگر چنین آگاهی‌ای در هوش مصنوعی شکل بگیرد، ماهیت آن متفاوت از آگاهی انسانی خواهد بود. زیرا «این سیستم‌ها بر اساس سیلیکون ساخته شده‌اند، نه کربن.»
وقتی «اسکات پلی» از او پرسید که آیا می‌توان به هوش مصنوعی اصول اخلاقی آموزش داد، «حسابیس» پاسخ داد: «به نظر من می‌توان چنین کاری کرد. مانند تربیت کودکان، لازم است برای این سیستم‌ها ارزش‌ها و محدودیت‌هایی تعیین کنیم تا امنیت تضمین شود.» اما او نگرانی‌های خاصی را نیز مطرح کرد. یکی از این نگرانی‌ها مربوط به کسانی است که ممکن است از هوش مصنوعی برای اهداف مخرب بهره‌برداری کنند. علاوه بر این، «حسابیس» از رقابت برای تسلط بر توسعه هوش مصنوعی ابراز نگرانی کرد و گفت: «این رقابت می‌تواند منجر به نادیده گرفتن اصول ایمنی و استفاده از راه‌های میان‌بر شود.»
کاربردهای تحول‌آفرین هوش مصنوعی
«دمیس حسابیس» و «جان جامپر»، با همکاری یکدیگر توانستند سال گذشته ساختار ۲۰۰ میلیون پروتئین را رمزگشایی کنند و برای این دستاورد بزرگ «جایزه نوبل» را از آن خود کنند.
«حسابیس» در توضیح اهمیت این پیشرفت و ساخت برنامه آسترا گفت: «پروتئین‌ها به‌عنوان بلوک‌های سازنده حیات عمل می‌کنند. از شلیک نورون‌ها گرفته تا انقباض ماهیچه‌ها، همه‌چیز به پروتئین‌ها بستگی دارد.» در گذشته، ترسیم ساختار هر پروتئین فرآیندی طولانی و چندین ساله بود، اما فناوری «دیپ‌مایند» این روند را دگرگون کرده است.
«حسابیس» اکنون تمرکز خود را بر توسعه داروها قرار داده و امیدوار است این فرآیند که معمولاً یک دهه زمان و میلیاردها دلار هزینه دارد، به چند ماه یا حتی چند هفته کاهش یابد. او با نگاه امیدوارانه بیان کرد: «فکر می‌کنم در یک دهه آینده، درمان بیماری با هوش مصنوعی در دسترس باشد.»
علاوه بر این، «حسابیس» مفهوم «رفاه گسترده» را مطرح کرد، که به معنای حذف کمبود منابع است. با این حال، او بر نیاز به ایجاد تدابیر ایمنی و هماهنگی بین‌المللی تأکید کرد تا از توسعه سیستم‌های خودمختار به شکل مسئولانه مطمئن شویم. به گفته او: «هوش مصنوعی روی تمامی جنبه‌های زندگی انسان اثر خواهد گذاشت، بنابراین ضروری است که جامعه جهانی در شکل‌گیری و کنترل آن نقش ایفا کند.»
آینده هوش مصنوعی و چالش‌های پیش رو
«حسابیس»، که در ۱۲ سالگی توانسته بود مقام دوم شطرنج جهان را در رده سنی خود کسب کند، مسیر زندگی حرفه‌ای خود را از شطرنج به دنیای بازی‌های ویدیویی و سپس ماشین‌های هوشمند تغییر داد. او با داشتن مدرک دکتری علوم اعصاب، ابتدا به مطالعه مغز انسان پرداخت. او اکنون معتقد است که تا سال ۲۰۳۰، هوش مصنوعی نه‌تنها توانایی حل مسائل علمی را دارد، بلکه قادر خواهد بود پرسش‌هایی جدید در این حوزه مطرح کند. با این حال، او تأکید کرد که «این سیستم‌ها هنوز فاقد کنجکاوی و تخیل هستند.»
در ادامه، در حالی که شرکت «دیپ مایند» با ده‌ها شرکت دیگر برای دستیابی به «AGI» رقابت می‌کند، «حسابیس» چشم‌اندازی از آینده درمان بیماری با هوش مصنوعی را مطرح می‌کند که شاید روزی ماشین‌ها در کنار انسان‌ها جوایز نوبل را از آن خود کنند. او با اشاره به این آینده می‌گوید: «زمانی که «AGI» وارد عرصه شود، تقریباً همه‌چیز را در شیوه کار ما تغییر خواهد داد. امیدوارم فیلسوف‌های بزرگی ظهور کنند که بتوانند پیامدهای این تحول را به‌طور عمیق درک کنند.» درمان بیماری با هوش مصنوعی ، نه‌تنها فرصت‌های بی‌نظیری فراهم خواهد کرد، بلکه چالش‌های مهمی را نیز پیش روی بشریت قرار خواهد داد.
چشم‌انداز جهانی درمان بیماری با هوش مصنوعی
هوش مصنوعی، تحت هدایت شخصیت‌هایی نظیر «دمیس حسابیس»، در آستانه تحولی عظیم قرار دارد که می‌تواند جهان را متحول کند.
از امکان ردرمان بیماری با هوش مصنوعی تا دستیابی به فراوانی در منابع، این فناوری ظرفیت‌هایی بی‌پایان دارد. با این حال، نگرانی‌ها از خطراتی نظیر سوءاستفاده و رقابت‌های ناسالم در توسعه هوش مصنوعی، توجه جدی و همکاری جهانی را طلب می‌کند.
در نهایت، «دمیس حسابیس» با تأکید بر ضرورت هماهنگی بین‌المللی و ایجاد چارچوب‌های ایمنی قوی، تصویری از آینده‌ی درمان بیماری با هوش مصنوعی ترسیم می‌کند. آینده‌ای که هوش مصنوعی تنها جنبه‌های فناورانه را تغییر نمی‌دهد، بلکه دیدگاه‌های بشری نسبت به فلسفه، اخلاق و زندگی را از نو تعریف خواهد کرد. خطر
منبع: سی‌بی‌اس
