پیمان رودخانه کلمبیا که بیش از ۶۰ سال است میان کانادا و آمریکا برقرار شده، به مدیریت آب‌های این رودخانه و تولید برق در دو کشور می‌پردازد. اما با تهدیدات اخیر از سوی «ترامپ» رئیس‌جمهور ایالات متحده، این پیمان در معرض تهدید قرار گرفته است.
تنش‌ها میان دو کشور و فشارهایی که به کانادا وارد می‌شود، موجب شده است تا آینده این توافق بزرگ مرزی در هاله‌ای از ابهام قرار گیرد. در این مقاله به بررسی جزئیات پیمان رودخانه کلمبیا و چالش‌های جدیدی که آن را تهدید می‌کنند، خواهیم پرداخت.
تاریخچه پیمان رودخانه کلمبیا
پیمان «رودخانه کلمبیا»، در سال ۱۹۶۴ میان کانادا و ایالات متحده امضا شد. این پیمان کانادا را موظف کرده است که جریان آب این رودخانه را به منظور تولید برق و کنترل سیلاب در ایالات متحده مدیریت کند.
در ازای این خدمات، کانادا نیمی از درآمد حاصل از تولید برق در پایین‌دست رودخانه را دریافت می‌کند. رودخانه کلمبیا، که از شمال «کرنبروک» در «بریتیش کلمبیا» شروع می‌شود و به اقیانوس آرام می‌ریزد، بیش از ۴۰ درصد از برق آبی ایالات متحده را تأمین می‌کند.
با گذشت بیش از ۶۰ سال، این پیمان همچنان یکی از مهم‌ترین توافق‌های مرزی میان دو کشور به شمار می‌رود. اما با تشدید تنش‌ها میان ایالات متحده و کانادا، به ویژه در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ، آینده این پیمان در حال حاضر در معرض تهدید قرار گرفته است.
تهدیدات ترامپ و تنش‌های مرزی
«دونالد ترامپ» در دوران ریاست‌جمهوری خود بارها تهدید کرده بود که می‌تواند منابع طبیعی کانادا، از جمله آب، را به سمت ایالات متحده منحرف کند.
او در سال گذشته از ایده‌ای سخن گفت که به موجب آن «شیر آبی بسیار بزرگ» می‌تواند جریان آب رودخانه کلمبیا را به سوی ایالات متحده تغییر دهد. اگرچه این ایده به طور عملی غیرممکن به نظر می‌رسد، اما نگرانی‌ها در مورد تهدیدات ترامپ و تغییرات احتمالی در روابط مرزی همچنان ادامه دارد.
«آدریان دیکس»، وزیر انرژی و راه‌حل‌های اقلیمی بریتیش کلمبیا، در این خصوص گفته است که مردم از او می‌پرسند که آیا امکان قطع برق یا حتی آب به ایالات متحده وجود دارد یا خیر. او اظهار کرده که مردم نگران شده‌اند. همچنین خواستار اقدام فوری هستند. این تنش‌ها در حالی ادامه دارد که برخی مقامات کانادایی معتقدند که زمان آن رسیده که پیمان رودخانه کلمبیا به طور کامل لغو شود.
وضعیت کنونی پیمان رودخانه کلمبیا و بازنگری‌های آن
پیمان رودخانه کلمبیا که در سپتامبر ۲۰۲۴ برخی از مفاد آن منقضی شد، در حال حاضر با یک توافق موقت سه‌ساله به پیش می‌رود. این توافق موقت شامل عملیات کنترل سیلاب و برخی از اجزای یک توافق جدید است. البته مفاد آن هنوز نهایی نشده است. در حالی که مذاکرات برای نهایی‌کردن این پیمان مدرن‌شده در حال انجام است، برخی ناظران می‌گویند که با تغییر شرایط و روابط مرزی، این پیمان باید به طور کامل بازنگری و حتی لغو شود.
دولت کانادا در حال حاضر تأکید دارد که به شدت از منافع ملی خود دفاع می‌کند. درنتیجه مذاکرات با ایالات متحده ادامه دارد. «آدریان دیکس» می‌گوید که بریتیش کلمبیا و کانادا از منافع خود در این مذاکرات به شدت دفاع می‌کنند. همچنین در پی دستیابی به توافقی هستند که حقوق کانادا را تضمین کند.
اثرات اقتصادی و اجتماعی پیمان رودخانه کلمبیا
رودخانه کلمبیا یکی از بزرگ‌ترین حوزه‌های آبریز در آمریکای شمالی است که تأثیرات زیادی بر اکوسیستم و جوامع محلی دارد. در حالی که این پیمان برق بسیاری از ایالات متحده را تأمین می‌کند، به ویژه از طریق سدهای کانادا، بسیاری از ملل بومی و جوامع محلی در این منطقه با تبعات منفی پیمان رودخانه کلمبیا مواجه شده‌اند.
همچنین با ساخت حدود ۶۰ سد در رودخانه و شاخه‌های آن، این رودخانه بیش از ۴۰ درصد از برق آبی ایالات متحده و حدود نیمی از برق بریتیش کلمبیا را تأمین می‌کند.
وقتی پیمان در سال ۱۹۶۴ به تصویب رسید، کانادا موافقت کرد که سه سد در بریتیش کلمبیا بسازد تا جریان رودخانه کلمبیا را مدیریت کند. این توافق منجر به غرق شدن ۱۱۰,۰۰۰ هکتار از اراضی جنوب‌شرقی بریتیش کلمبیا شد.
این مسائل، به ویژه پس از آغاز مذاکرات برای مدرن‌سازی پیمان، موجب شده است که ملل بومی نیز به تیم مذاکره‌کننده کانادا بپیوندند. آنها خواستار توجه بیشتر به حقوق خود و ارزیابی دقیق‌تر اثرات زیست‌محیطی این پیمان بر زندگی‌شان هستند.
آینده پیمان رودخانه کلمبیا و چالش‌های پیش رو
پیمان رودخانه کلمبیا که یکی از مهم‌ترین توافق‌های مرزی میان کانادا و ایالات متحده به شمار می‌رود، اکنون با چالش‌های فراوانی روبه‌رو است. با تغییرات سیاسی در ایالات متحده و تهدیدات ترامپ که به ویژه به منابع طبیعی کانادا، از جمله آب مرتبط است، آینده این پیمان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
کارشناسان و مقامات کانادایی، از جمله «آدریان دیکس»، وزیر انرژی و راه‌حل‌های اقلیمی بریتیش کلمبیا، همچنان در حال تلاش برای دفاع از منافع کانادا و یافتن راه‌حل‌هایی برای چالش‌های موجود هستند. دیکس تصریح کرده است که کانادا به شدت از منافع خود دفاع خواهد کرد. همچنین مذاکرات برای رسیدن به یک توافق جدید همچنان ادامه دارد.
با این حال، برخی ناظران نگرانند که با تغییرات سیاسی در ایالات متحده و فشارهایی که از سوی دولت ترامپ وارد می‌شود، این توافق نهایی نشود. حتی ممکن است توسط ایالات متحده به طور کامل رد شود.
مذاکرات برای نهایی‌کردن پیمان مدرن‌شده در حال پیشرفت است. اما هنوز مشخص نیست که آیا این پیمان در برابر چالش‌های جدید و تغییرات سیاسی پایدار خواهد ماند یا خیر.
منبع: سی‌بی‌سی
