پژوهشگران میگویند یک آزمایش خون مبتنی بر هوش مصنوعی میتواند تا هفت سال قبل از ظهور علائم، افرادی که به بیماری پارکینسون مبتلا خواهند شد را پیشبینی کند.
این آزمایش به گونهای طراحی شده است که روی تجهیزات موجود در بسیاری از آزمایشگاههای نظام سلامت بریتانیا (NHS) قابل اجرا باشد. همچنین در صورت تایید صحت آن در طیف وسیعی از افراد، میتواند ظرف دو سال در دسترس این خدمات درمانی قرار گیرد.
در حال حاضر هیچ دارویی برای درمان قطعی بیماری پارکینسون وجود ندارد. اما یک آزمایش پیشبینی دقیق، فرصتی طلایی به کلینیکها میدهد تا افرادی را که میتوانند بیشترین نفع را از کارآزماییهای بالینی درمانهای جدید که هدفشان کند کردن یا توقف این بیماری است، شناسایی کنند.
«پروفسور کوین میلز»، نویسنده ارشد این مطالعه در موسسه سلامت کودکان دانشگاه کالج لندن (UCL Great Ormond Street) میگوید: «در حال حاضر، ما در حال بستن درِ اصطبل بعد از فرار اسب هستیم. ما باید قبل از اینکه افراد دچار علائم بیماری پارکینسون شوند به آنها برسیم. همیشه پیشگیری بهتر از درمان است.»
بیماری پارکینسون چیست؟
بیماری پارکینسون سریعترین بیماری عصبی در حال رشد در جهان است که عمدتاً ناشی از پیر شدن جمعیت است. این اختلال بیش از ۱۵۰ هزار نفر در بریتانیا و ۱۰ میلیون نفر در سراسر جهان را تحت تاثیر قرار میدهد. این بیماری ناشی از تجمع پروتئینی به نام آلفا-سینوکلئین است که سلولهای عصبی را که ماده مهمی به نام دوپامین در بخشی از مغز به نام جسم سیاه (substantia nigra) تولید میکنند، تخریب یا از بین میبرد.
افراد مبتلا به بیماری پارکینسون ممکن است دچار لرزش، مشکلات حرکتی، خشکی عضلات و همچنین مشکلات تعادل، حافظه، سرگیجه و دردهای عصبی شوند. بسیاری از آنها تحت درمان جایگزینی دوپامین قرار میگیرند. اما تلاشها برای یافتن درمانهایی برای کند کردن یا توقف بیماری همچنان ادامه دارد.
پیشبینی درست علائم توسط هوش مصنوعی
برای توسعه این آزمایش، دانشمندان دانشگاه کالج لندن (UCL) و دانشگاه گوتینگن از یک الگوریتم یادگیری ماشینی برای شناسایی الگوی خاص از هشت پروتئین خونی در بیماران پارکینسون استفاده کردند. سپس این الگوریتم توانست ابتلا به بیماری پارکینسون را در سایر بیمارانی که نمونه خون داده بودند، پیشبینی کند. در مورد یک بیمار، این اختلال بیش از هفت سال قبل از ظهور علائم به درستی پیشبینی شد. دکتر جنی هالکویست از موسسه مغز و اعصاب دانشگاه کالج لندن و نویسنده اول این مطالعه که در مجله Nature Communications منتشر شده است، میگوید: «احتمالاً این آزمایش بتواند حتی به مراحل اولیهتر بیماری نیز بازگردد.»
«پروفسور راجر بارکر»، متخصص مغز و اعصاب در زمینه پارکینسون در دانشگاه کمبریج و بیمارستان آدنبروکس، گفت که در صورت تأیید توسط گروههای دیگر، این آزمایش امکان تشخیص بیماری پارکینسون را در مراحل اولیه بیماری فراهم میکند. همچنین به بیماران این امکان را میدهد که در کارآزماییهای بالینی شرکت کنند، زمانی که روند بیماری به تازگی آغاز شده است.
او گفت: «به این ترتیب، ما میتوانیم قبل از اینکه بیماران سلولهای زیادی را در مغز خود از دست بدهند، آنها را با درمانهای اصلاحکننده بیماری پارکینسون درمان کنیم. بدیهی است که هنوز باید چنین درمانهایی را پیدا کنیم، اما این مطالعه گامی در مسیر درست است.»
چالشهای پیش روی تشخیص زودهنگام بیماری پارکینسون
«پروفسور ری چودری»، مدیر پزشکی مرکز بینالمللی تعالی بنیاد پارکینسون، گفت که «نیاز برآورده نشده عظیمی» برای آزمایشهای خونی برای پیشبینی و تشخیص بیماری پارکینسون وجود دارد. اما هشدار داد که چنین آزمایشهایی با «چالشهای بزرگی» همراه هستند.
او گفت: «پارکینسون یک بیماری واحد نیست. بلکه یک سندروم است و میتواند به روشهای مختلفی ظاهر شود. به همین دلیل، مدیریت بیماری متفاوت است. در نتیجه یک راه حل واحد برای همه وجود ندارد. در حال حاضر این پیشبینی به احتمال زیاد نمیتواند این زیرگروهها را مشخص کند.» او افزود، تشخیص زودهنگام بدون وجود درمانهای مؤثر، مسائل اخلاقی قابل توجهی را به همراه دارد و همچنین میتواند بر بیمه بیماران تأثیر بگذارد.
چودری گفت: «با استفاده از این آزمایش، میتوانیم گروهی از بیماران مبتلا به پارکینسون را شناسایی کنیم. آنها میتوانند در کارآزماییهای آتی داروهای جدید برای محافظت از سلولهای عصبی و کند کردن روند بیماری شرکت کنند. این امر به دانشمندان کمک میکند تا اثرات این داروها را بر روی بیماران واقعی مورد مطالعه قرار دهند. همچنین به یافتن درمانهای مؤثرتر برای بیماری پارکینسون در آینده نزدیکتر امیدوار باشند. بعلاوه، شواهد اولیهای وجود دارد که در چنین افرادی که در معرض خطر ابتلا به پارکینسون هستند، فعالیت بدنی و ورزش برنامهریزیشده ممکن است از نظر کند کردن روند بیماری مفید باشد.»
دانشمندان در حال کشف دلیل عدم ابتلای برخی افراد به کووید-۱۹ هستند
منبع: دگاردین