درباره جومپا لاهیری Jhumpa Lahiri، نویسنده آمریکایی هندی‌تبار
او دردهای مهاجران را ترجمه می‌کند
سینا قلیچ‌خانی
برای یک نویسنده ممکن است مهاجرت و نوشتن به یک زبان دیگر، بسیار دشوار و تا حتی غیرممکن باشد. متولد شدن در یک خانواده آسیایی اما در محیطی بسیار دور از آن فرهنگ رشدکردن، جومپا لاهیری را انگار غنی‌تر کرده است. غنی از کلمات و تصاویر. تصویرکردن دنیای مهاجران و چالش‌هایی که با آن روبه‌رو می‌شوند، تبحر این نویسنده زن آسیایی است. لاهیری در ایران با ترجمه امیرمهدی حقیقت شناخته شده است. تابه‌حال کتاب‌های «مترجم دردها»، «خاک غریب»، «گودی»، «همنام»، «جایی که هستم» و «همین حوالی» از لاهیری در ایران منتشر شده است.
دختر هند
نیلانجانا سودشنا لاهیری، با نام «جومپا لاهیری»، رمان‌نویس و داستان‌نویس آمریکایی بنگالی‌الاصل که آثارش تجربه مهاجران، به‌ویژه هندها را به تصویر می‌کشد، از پدر و مادری بنگالی اهل کلکته به دنیا آمد. پدرش کتابدار دانشگاه و مادرش معلم مدرسه بود. آنها به لندن و سپس به آمریکا مهاجرت کرند و جومپا در جوانی در کینگستون جنوبی، رود آیلند ساکن شد. پدر و مادر او بااین‌وجود به فرهنگ هندی خود متعهد ماندند و مصمم بودند فرزندان خود را باتوجه‌به میراث فرهنگی خود تربیت کنند. جومپا توسط معلمان کلاس خود تشویق شد تا نام مستعار خانوادگی خود؛ لاهیری، را در مدرسه حفظ کند.
اگرچه او در طول سال‌های تحصیل در دوران پیش‌دانشگاهی به طور قابل‌توجه می‌نوشت. لیسانسش را در ادبیات انگلیسی از کالج بارنارد و سه مدرک کارشناسی ارشد (در زبان انگلیسی، نویسندگی خلاق، و ادبیات و هنرهای تطبیقی) و دکترا (در مطالعات رنسانس) را از دانشگاه بوستون در دهه ۱۹۹۰ دریافت کرد.
مترجم دردها
لاهیری اندکی پیش از اتمام تحصیلات تکمیلی، تعدادی داستان کوتاه در مجلاتی مانند نیویورکر، هاروارد ریویو و استوری کوارترلی منتشر کرد. او برخی از آن داستان‌ها را در اولین مجموعه خود، «مترجم دردها interpreter of maladies » جمع‌آوری کرد. این ۹ داستان کوتاه که برخی در کلکته و برخی دیگر در بوستون و نیویورک آمریکا اتفاق می‌افتند، موضوعاتی مانند ازدواج، بیگانگی، مهاجرت، و ازدست‌دادن فرهنگ را بررسی می‌کنند و تفاوت‌های ظریف درگیر شدن بین دو فرهنگ متضاد با تفاوت‌های مذهبی، اجتماعی و ایدئولوژیکی متمایز را نشان می‌دهند.
این کتاب که بیش از ۱۵ میلیون نسخه در سراسر جهان فروخته است و در فهرست ده کتاب برتر اپرا وینفری قرار دارد، برنده جایزه پولیتزر، بنیاد همینگوی و جایزه پن در سال ۲۰۰۰ شد و همان سال عنوان بهترین «نخستین اثر یک نویسنده» را از نیویورکر دریافت کرد.
عبور از مرزهای تجربه مهاجران
«مترجم دردها» تحسین‌های جهانی بسیاری به دست آورد. نیویورک‌تایمز، لاهیری را به‌خاطر سبک نوشتاری‌اش تحسین کرد و به «ظرافت و متانت غیرمعمول» او اشاره می‌کند. تایم این مجموعه را برای «روشن‌کردن معنای کامل روابط کوتاه با معشوق، دوستان خانوادگی و کسانی که در سفر ملاقات می‌کنیم» تحسین کرد. منتقد تایم بیان می‌کند: «ارزش این داستان‌ها – اگرچه برخی از آنها به نظر می‌آید به‌راحتی نوشته شدند – در این واقعیت نهفته است که آنها از مرزهای محدود تجربه مهاجران فراتر می‌روند تا مسائل قدیمی‌تری را که تأثیرگذار هست در شکل این روزگار جدید آمریکا بازتعریف کند».
لاهیری بعداً نوشت: «وقتی برای اولین‌بار شروع به نوشتن کردم، آگاه نبودم که موضوع من تجربه هندی – آمریکایی است. چیزی که من را به سمت حرفه‌ام کشاند، میل به سیر کردن در دودنیایی بود که در آن زندگی می‌کردم».
اگرچه این مجموعه توسط منتقدان آمریکایی تحسین شد، اما در هند نقدهای متفاوتی دریافت کرد، جایی که منتقدان هم مشتاق بودند و هم ناراحت بودند که جومپا لاهیری «هندی‌ها را آن‌چنان خوب نشان نداده است».
ایتالیا، ایتالیا
لاهیری همیشه بین زبان پدر و مادرش؛ بنگالی، و انگلیسی؛ زبان جایی که در آن بزرگ شد، در رفت‌وآمد بود. طبیعی بود که او به زبانی متفاوت فکر کند و طبیعی بود که تشخیص دهد که این جدایی را از بین خواهد برد. این عزم را می‌توان اولین نیاز عاطفی هر مترجمی نامید: «من با گرایش مترجمی به دنیا آمدم، از این نظر که آرزوی اصلی من این بود که دنیاهای متفاوت را به هم وصل کنم».
در دسامبر ۲۰۱۵، لاهیری مقاله‌ای غیرداستانی به نام «به خودتان ایتالیایی بیاموز» در نیویورکر درباره تجربه‌اش در یادگیری ایتالیایی منتشر کرد. او در این مقاله اعلام کرد که اکنون فقط به زبان ایتالیایی می‌نویسد و مقاله هم از ایتالیایی به انگلیسی ترجمه شده است.
در همان سال، او اولین کتاب خود را به زبان ایتالیایی به نام In altre parole منتشر کرد که در آن کتاب خود را در مورد تجربه خود در یادگیری زبان نوشت.
جومپا لاهیری در سال ۲۰۱۸ اولین رمان خود را به زبان ایتالیایی به نام Dove mi trovo (۲۰۱۸) منتشر کرد. او در سال ۲۰۱۹ کتاب داستان‌های کوتاه ایتالیایی پنگوئن را گردآوری، ویرایش و ترجمه کرد که شامل ۴۰ داستان کوتاه ایتالیایی است که توسط ۴۰ نویسنده مختلف ایتالیایی نوشته شده‌اند. زمانی که لاهیری ۴۵ساله بود، تصمیم گرفت به زبان ایتالیایی بنویسد. انتخاب او رازآلود، عجیب‌وغریب در نظر گرفته شد. برای فرزندان مهاجرانی که به زبانی متفاوت صحبت می‌کنند، این روند ناگزیر تک‌زبانه بودن سخت‌تر است. لاهیری می‌گوید مطالعه این زبان خارجی یک رهایی است یا می‌تواند باشد: «من به ایتالیایی می‌نویسم تا احساس آزادی کنم.»
جی. کی رولینگ، نویسنده‌ای که از اسمش خسته شد
کتاب «وقتی از دو حرف می‌زنیم از چه حرف می‌زنیم» و نویسنده‌اش هاروکی موراکامی
- عضویت در کانال تلگرام رسانه هدهد کانادا
- اخبار روز کانادا و اخبار مهاجرت کانادا را در رسانه هدهد دنبال کنید
- هم اکنون شما هم عضو هفته نامه رسانه هدهد کانادا شوید
نویسنده مهمان: سینا قلیچ خانی
