تصمیم شرکت متا برای حذف اخبار انتخاباتی کانادا از فیس‌بوک و اینستاگرام، به یک چالش جدی برای رسانه‌های داخلی تبدیل شده است. این اقدام در آستانه انتخابات، بسیاری را نگران تأثیر آن بر آگاهی عمومی و سلامت روند دموکراتیک کرده است. حالا که نقش فیس بوک در انتخابات کانادا به‌شدت کاهش یافته، این پرسش مطرح می‌شود: شهروندان چگونه به اطلاعات معتبر دسترسی خواهند داشت؟
کاهش نقش فیس بوک در انتخابات کانادا
در حالی که کانادا خود را برای انتخابات پیش‌رو در ماه جاری آماده می‌کند، نقش فیس بوک در انتخابات کانادا به‌طرز چشمگیری کاهش یافته است. کاربران این شبکه اجتماعی، همراه با اینستاگرام، دیگر به اخبار انتخاباتی کانادا که توسط رسانه‌های معتبر منتشر می‌شدند، دسترسی ندارند.
این محدودیت، نتیجه مستقیم قانون «اخبار آنلاین» است که شرکت متا را ملزم به پرداخت هزینه در ازای انتشار محتوای رسانه‌ها کرده. متا در واکنش، تصمیم گرفت انتشار اخبار رسانه‌های کانادایی را در پلتفرم‌های خود مسدود کند.
اکنون، بسیاری از کاربران برای دنبال‌کردن اخبار انتخاباتی کانادا به اینفلوئنسرها، سازندگان محتوای سیاسی و منابع ثانویه روی آورده‌اند.
کاهش مواجهه کاربران با اخبار معتبر؛ پیامد تغییرات رسانه‌ای در کانادا
طبق اعلام پژوهشکده «Dais» در «دانشگاه متروپولیتن تورنتو»، اگرچه همچنان تصاویر، ویدیوها و میم‌های خبری در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شوند، اما این نوع محتوا از دقت و عمقی که در گزارش‌های خبری سنتی وجود دارد، بی‌بهره است. این موضوع اهمیت نقش فیس بوک در انتخابات کانادا را بیش از پیش نمایان می‌کند. زیرا بسیاری از کاربران منبع اصلی دریافت اخبار خود را از دست داده‌اند.
«انگس لاکهارت»، کارشناس این پژوهشکده، تأکید دارد که این نوع محتوا همچنان قابل دسترس است. اما غالباً منبع معتبر یا کیفیت کافی ندارد.
کاهش تعامل کاربران با منابع معتبر
علاوه بر این، داده‌های به‌دست‌آمده از پروژه «Canadian Media Ecosystem Observatory» نشان می‌دهند که حتی پیش از اعمال این محدودیت‌ها، تعامل کاربران با محتوای خبری چندان بالا نبوده است.
به گفته «آنگس بریجمن»، مدیر این پروژه، بسیاری از افراد اکنون حتی سطح ابتدایی ارتباط با اخبار معتبر را نیز از دست داده‌اند. این وضعیت می‌تواند پیامدهای مهمی برای آگاهی عمومی و درک واقعی از اخبار انتخاباتی کانادا به همراه داشته باشد، به‌ویژه در شرایطی که فضای سیاسی به شدت قطبی شده است.
پیامدهای گسترده برای آگاهی سیاسی شهروندان
به گفته «بریجمن»، این وضعیت باعث شده است که درک عمومی از مسائل سیاسی کاهش یابد. همچنین تمرکز مردم بیش از حد روی موضوعات خاص باشد. نتیجه این روند، ایجاد فضایی قطبی و بسته است؛ جایی که افراد تنها محتوایی را دنبال می‌کنند که با دیدگاه‌های خودشان همخوانی دارد. این مسئله یکی از نشانه‌های جدی تأثیر منفی نقش فیس بوک در انتخابات کانادا بر درک عمومی است.
از سوی دیگر، «کریس آرسِنالت»، رئیس دپارتمان روزنامه‌نگاری «دانشگاه وسترن انتاریو»، معتقد است که این محدودیت‌ها روند افول رسانه‌های سنتی در کانادا را شتاب بخشیده‌اند. او می‌گوید: «امروزه نامزدهای انتخاباتی و حتی شهروندان فعال در شبکه‌های اجتماعی، پیام‌های خود را بدون واسطه و مستقیماً به رأی‌دهندگان منتقل می‌کنند.» این تحول، باعث شده اخبار انتخاباتی کانادا بیشتر از همیشه از طریق کانال‌های غیررسمی منتشر شود.
گسترش فضای خبری در میان اینفلوئنسرها و خبرنگاران مستقل
«جاس‌مین لین»، یکی از تولیدکنندگان محتوای سیاسی در استان منیتوبا، با ویدیوهای پربازدیدش در اینستاگرام توانسته توجه زیادی را جلب کند. او می‌گوید رسانه‌های جریان اصلی بیش از حد از حزب محافظه‌کار انتقاد می‌کنند. همین امر سبب شده برخی مخاطبان به دنبال منابع خبری جایگزین باشند.
«لین» بر این باور است که شفافیت در بیان دیدگاه‌های سیاسی به معنای کاهش دقت نیست. به گفته او، کاربران در پی منابع جدیدی برای دریافت اخبار انتخاباتی کانادا هستند؛ از جمله اینفلوئنسرها، وبلاگ‌نویسان مستقل، و تولیدکنندگان محتوای شخصی که زاویه دیدهای متنوعی ارائه می‌دهند.
این در حالی است که رسانه‌های سنتی اغلب تلاش دارند منابع غیررسمی را به‌سرعت به‌عنوان اطلاعات نادرست یا غیرقابل اعتماد معرفی کنند. اما با حذف دسترسی به رسانه‌های معتبر از طریق پلتفرم‌هایی مانند فیس‌بوک، نقش فیس بوک در انتخابات کانادا اکنون از زاویه‌ای تازه و بحث‌برانگیز مورد توجه قرار گرفته است.
تلاش رسانه‌های مستقل برای باقی‌ماندن در صحنه
«راشل گیل‌مور»، خبرنگار مستقل، باور دارد که استفاده از پلتفرم‌هایی مانند «یوتیوب» و «تیک‌تاک» توسط رسانه‌های بزرگ برای انتشار اخبار انتخاباتی، گامی مثبت است.
«راشل» در ادامه توضیح داد: «امروزه افراد زیادی در حال تولید و انتشار اخبار هستند، اما همه آن‌ها روزنامه‌نگار نیستند. برخی از آن‌ها کارشان را به‌خوبی انجام می‌دهند، اما برخی دیگر نه. همین موضوع باعث می‌شود که کاربران در تشخیص منابع معتبر دچار مشکل شوند.»
واکنش متا و گوگل به قانون اخبار آنلاین
شرکت «متا» اعلام کرده که دلیل اصلی اعمال محدودیت‌های اخیر در فیس‌بوک و اینستاگرام، قانون جدید دولت کانادا در حوزه اخبار آنلاین است. قانونی که این شرکت را ملزم می‌کند برای انتشار اخبار رسانه‌ها در پلتفرم‌هایش، به آن‌ها هزینه پرداخت کند. این تصمیم، نقش پررنگی در شکل‌گیری وضعیت فعلی دارد. همچنین مستقیماً بر نقش فیس بوک در انتخابات کانادا تأثیر گذاشته است.
در سوی مقابل، شرکت «گوگل» رویکرد متفاوتی اتخاذ کرده است. گوگل برای کاهش پیامدهای این قانون، میلیون‌ها دلار به صندوقی برای حمایت از روزنامه‌نگاری اختصاص داده. اقدامی که نشانه‌ای از تمایل به همکاری با رسانه‌ها محسوب می‌شود. در حالی که اخبار انتخاباتی کانادا در شبکه‌های اجتماعی باید نقشی مهم ایفا کنند، این تفاوت در رویکرد دو غول فناوری، اهمیت موضوع را دوچندان کرده است.
محدودیت‌های ناقص و تلاش خبرنگاران مستقل برای حفظ ارتباط با مخاطب
با وجود اعلام رسمی متا، به نظر می‌رسد سیاست این شرکت به طور کامل اجرا نشده است. شبکه اجتماعی جدید متا به نام «Threads» همچنان اجازه انتشار برخی محتوای ویدیویی از سوی رسانه‌ها و خبرنگاران مستقل را می‌دهد. حتی در «اینستاگرام» نیز برخی کاربران هنوز می‌توانند به محتوای خبری دسترسی پیدا کنند. موضوعی که به ابهامات پیرامون نقش فیس بوک در انتخابات کانادا دامن زده است.
در همین حال، «کریستوفر کرتیس»، بنیان‌گذار رسانه مستقل «The Rover» در کبک، از کاهش شدید تعامل کاربران با محتوای این رسانه پس از مسدود شدن حساب رسمی‌اش خبر داده است. با این وجود، او تلاش کرده با انتشار ویدیوهایی از پشت‌صحنه تولید گزارش‌ها—از جمله تمرینات ورزشی مثل بوکس—اعتماد و مشارکت بیشتری میان خود و مخاطبانش ایجاد کند.
کرتیس می‌گوید این شفاف‌سازی‌ها در دل فضای خبری آلوده به بی‌اعتمادی، می‌تواند باعث ایجاد ارتباط انسانی و واقعی‌تری شود. تلاش او نشان می‌دهد که با وجود محدودیت‌ها، اخبار انتخاباتی کانادا همچنان می‌توانند با روش‌هایی خلاقانه به گوش مردم برسند.
روایت‌های انسانی در برابر سیل اطلاعات بی‌هویت
در دنیای مملو از محتوای دیجیتال که اغلب بدون مسئولیت‌پذیری یا راستی‌آزمایی منتشر می‌شود، روزنامه‌نگاران مستقلی مثل «کریستوفر کرتیس» تلاش می‌کنند تا صدای متفاوتی به گوش مخاطبان برسانند.
او معتقد است که امروز، بیش از هر زمان دیگری، نیاز به روایت‌هایی است که بر پایه صداقت، دقت، و ارتباط واقعی انسانی ساخته شده باشند.
«کرتیس» بر این باور است که ارائه حقیقت به شکلی متعادل، آرام، و دقیق می‌تواند فضایی سالم‌تر در دنیای خبری ایجاد کند. او می‌گوید: «ما باید حقیقت را بدون افراط یا هیاهو منتقل کنیم، چون این رویکرد پادزهری برای فضای سمی و پرتنش امروز است.»
به نظر او، ایجاد ارتباط نزدیک میان خبرنگار و مخاطب، نه تنها اعتماد را تقویت می‌کند، بلکه به مردم کمک می‌کند تا در میان انبوه اطلاعات پراکنده، محتوای معتبر را از اخبار جعلی تشخیص دهند و راه خود را به سمت آگاهی واقعی پیدا کنند.
منبع: thehindu
