نوروز، میراث مشترک فارسی زبانان دنیاست. نوروز در افغانستان مانند بسیاری از کشورهای منطقه که مبنای تاریخ شان سال خورشیدی است، جشن گرفته میشود. این جشن قدمتی چند هزار ساله دارد. رسوم و آیینهای ویژه نوروزی سالها است توسط مردم و سازمان های مختلف برگزار می شود. در متون تاریخی و اشعار تعداد زیادی از شاعران و فرهنگیان افغانستان می توان نشانه های زیادی را از نوروز پیدا کرد. اولین روز سال نو میان افغان ها به جشن دهقان نیز مشهور است.
اصلی ترین جشن نوروزی در شهر مزار شریف برگزار می شود که “میله گل سرخ” نامیده می شود و همه از سرتاسر کشور به این محل می روند این جشن از اولین روز سال نو شروع می شود و تا چهل روز اول سال نو که لاله زارهای اطراف مزار منظره ای دل انگیز را می سازند، ادامه دارد.
از رسومات نوروزی در کشور افغانستان می توان به خوردن خروس سفید رنگ همراه با سبزی و برنج اشاره کرد که رنگ سفید نشانه خوشبختی و سعادت است و سفیدی خروس برایشان سال جدید مملو از خوش شانسی را خواهد آورد. مراسم سمنک در جوش که مخصوص زنان است و سمنک درست می کنند و این شعر را می خوانند ” سمنک در جوش ما کفچه زنیم/ دیگران در خواب ما دفچه زنیم” .
در افغانستان چیدن سفره هفت میوه نیز جزو سنت های این جشن است. مقدس بودن هفت از سومریها به ساير مردم جهان باستان از جمله آریاییها رسيده و تاریخچه هفت میوه نیز همانند هفتسین به سالها پیش بازمیگردد. گفته میشود که به خاطر مقدس بودن عدد هفت، هفت میوه در روز آغاز سال شگون خوب دارد.
مردم افغانستان معتقدند نه هفتسين بوده و نه هفتشين، بلکه هفتچين بوده است. مراد از هفتچين نيز، هفت ميوهای بوده است که از هفت درخت متفاوت چيده شده و به عنوان برکت خانه در آغاز سال نو در سفره گرد آوری شده بوده است. مواد اصلی هفت میوه شامل کشمش، گردو، بادام، پسته، زردآلو، فندق و سنجد با مقدار کمی شکر میشود. همه این مواد ها بعد از پاکسازی در داخل یک ظرف با مقدار آب لازم انداخته میشود و برای مدت معینی (معمولا ۲ تا ۳ روز) آن را در مکانی ملایم رها نموده و پس از کامل نمودن آنرا بروی سفره نوروزی گذاشته و میل میکنند. هفتمیوه بیشتر با هفت سین و سمنو همراه است.
منابع: نوروز در افغانستان، هفت میوه