فیلم هفته – قوی سیاه (Black Swan) فیلمی روانکاوانه محصول 2010 آمریکا به کارگردانی دارن آرونوفسکی و نقش‌آفرینی ناتالی پورتمن و میلا کونیس است. این فیلم به دوره‌ای از زندگی یک بالرین می‌پردازد که در باله نیویورک تحت فشارهای سخت بیرونی و درونی قرار گرفته است. قوی سیاه پنجمین فیلم بلند آرنوفسکی است. او به خاطر ساخته قبلی‌اش، کشتی‌گیر برنده شیر طلایی جشنواره فیلم ونیز شد. این فیلم در سال 2011 در هشتاد و سومین دوره مراسم اسکار برنده جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول زن شد.
آرنوفسکی فیلم خود را نوعی ادای احترام به هنر باله می‌داند که سعی در نمایش ذهنیات یک بالرین دارد. ناتالی پورتمن برای بازی در این فیلم بیش از یک سال به طور شبانه‌روزی به تمرین باله پرداخته است. میلا کنیس دیگر بازیگر زن فیلم نیز آموزش و تمرین‌های دشوار باله را پشت سر گذاشت.
قوی سیاه برای نخستین بار در شب گشایش شصت و هفتمین دوره جشنواره فیلم ونیز اکران شد. این فیلم در جشنواره ونیز یکی از نامزدهای جایزه شیر طلایی بود و میلا کونیس جایزه مارچلو ماسترویانی جشنواره را به‌دست آورد.
قوی سیاه روایتگر ماجرای زندگی نینا سیرز (ناتالی پورتمن) دختریست که همه دوران کودکی و نوجوانی خود را به فراگیری و تمرین ممتد رقص باله گذرانیده است. نینا به عنوان یک بالرین حرفه‌ای و ستاره یک شرکت معتبر، در تلاش برای به‌دست آوردن نقش اول باله معروف دریاچه قو اثر چایکوفسکی است. اما مدیر شرکت و طراح رقص‌های این باله (به بازی ونسان کسل)، که در مورد توانایی های نینا برای بازی همزمان در دو نقش قوی سفید معصوم و قوی سیاه اغواگر مطمئن نیست، قابلیت‌های او را زیر سوال می‌برد.
شخصیت «نینا سیرز» که ناتالی پورتمن نقش آن را ایفا کرده، دچار نوعی وسواس شدید برای تکامل در حرفه خود در حد یک بیماری روانی است. او دستخوش یک اراده با میل قوی است و توانایی انعطاف پذیری و رهایی از هدف خود را ندارد. شخصیت «لیلی» رقیب نینا با بازی میلا کونیس، فردی است که متقابلا بیشتر در پی آسودگی و صفای زندگی است تا تکامل گرایی. «مادر نینا» با نقش‌آفرینی باربارا هرشی، مادری است بیش از حد مراقب که آرزو دارد دخترش به موفقیتی دست یابد که خودش به آن نرسیده است. دیگر شخصیت فیلم، بث، یک ستاره پیشین شرکت باله است که وینونا رایدر آن را بازی کرده است. او ستاره ایست که ستاره اقبالش غروب کرده و نینا اکنون جای او را می گیرد. بث از فرط ناراحتی ظاهرا خود را جلوی ماشین پرت کرده و مصدوم میشود.
نینا نقش قوی سفید را بخوبی بلد است اما نقش قوی سیاه منفی را نمی‌تواند ادا کند. این مانع رفته رفته تبدیل به سوهان روحش شده تا جایی که با خطر از دست دادن تعادل روحی خود مواجه میشود. او برای مقابله با سقوط و جایگزین شدن با لیلی در دریاچه قو دست به هر کاری می زند، از تمرینات شدید شبانه روزی گرفته تا آزمایش مواد مخدر تا خودارضایی و غیره.
توهمات او تا حدی پیش میروند که نینا در خیال پریشان خود با لیلی سکس داشته و سپس او را به قتل میرساند. در واقع، نینا در ذهن خود دچار دگرگونی تدریجی میشود که او را از قوی سفید نجیب و سختکوش به قوی سیاه و آسوده خاطر تبدیل میکند. و این دگرگونی نهایتا در زمان اجرای نمایش باله اوج میگیرد.
نینا در این درگیری با خود هر چند به قیمتی گزاف، پیروز میشود و هر دو نقش را ایفا میکند و در صحنه نهایی و به یاد ماندنی فیلم، او خطاب به استاد و کارگردان نمایش (به نقش وینسنت کسل) در حالیکه نیمه جان به نور خیره شده است می گوید: «تجربه کردم. من کمال را تجربه کردم.»
این فیلم در واقع تریلری روانکاوانه از فیلمساز آمریکایی دارن آرونوفسکی است و فیلمی شخصیت محور است که تمام قدرت و انرژی خود را از شخصیت محوری فیلم یعنی نینا و بازی درخشان ناتالی پورتمن که این نقش را اجرا میکند، میگیرد. نقشی که پورتمن جایزه گلدن گلوب را به خاطر آن به دست آورد و جایزه اسکار را.
ناتالی پورتمن درباره نقش اش در این فیلم گفته است: “باله، نظمی باورنکردنی لازم دارد. بالرین مجبور است تمرکز زیادی بر کارش داشته باشد، باید سخت کار کند و درد و رنج زیادی را تحمل کند.”قوی سیاه یک جهش بزرگ و خیره کننده در کارنامه هنری پورتمن است. او با ظاهر معصومانه اش، به خوبی بی رحمی و قساوت درونی اش را که زیر لایه معصومیت پنهان شده، نمایش می دهد. زمانی که مدیر هنری باله (توماس) سعی می کند او را به زور ببوسد، نینا لبان او را گاز می گیرد و توماس متقاعد می شود که او بهترین فرد برای ایفای نقش قوی سیاه هم هست و در نتیجه او را برمی گزیند.
به نوشته نشریه سینمایی سایت اند ساوند، ناتالی پورتمن برای ایفای این نقش حدود 9 کیلو وزن کم کرد و در حین اجرای تمرین یکی از دنده های او جا به جا شد و کارش به درمانگاه کشید اما آرونوفسکی، علیرغم درد شدید او، کار فیلمبرداری را قطع نکرد.
فیلم قوی سیاه در مجموع با 12 نامزدی در رشته‌های گوناگون از جمله بهترین کارگردان سال برای دارن آرنوفسکی، بهترین بازیگر زن نقش اول (ناتالی پورتمن) و بهترین بازیگر زن نقش مکمل (میلا کونیس)، در صدر فهرست نامزدهای جوایز انجمن منتقدین سینمایی رسانه‌های آمریکا (BFCA) قرار گرفت که بیشترین تعداد نامزدی جوایز برای یک فیلم در تاریخ اهدای جوایز این انجمن به‌شمار می‌رود. این فیلم در مجموع در جمعا نامزد 112 جایزه ی مختلف از جشنواره های متفاوت شده و 47 بار دیگر هم موفق شده در جشنواره ای مختلف جوایزی رابه خود اختصاص بدهد که از مهمترین آنها می توان به جایزه ی بهترین بازیگر نقش اول زن در جشنواره ی بفتا(2011) و آکادمی اسکار(2011) اشاره کرد. همچنین این فیلم در اسکار 2011 در چهار رشته ی دیگر نیز نامزدی جوایز را به خود اختصاص داد.
در این ویدیو سکانس آخر این فیلم می بینیم، جایی که نینا کمال را تجربه می کند.
