عباس محرابیان – پرندگان مهاجر داستان اوج‌گیری قاچاق ماری‌جوانا از کلمبیا به آمریکا را تصویر می‌کند.
ماجرای یک خاندان است که تجارت قاچاق برایشان در ابتدا بسیار پرسود و برکت است، ولی به تدریج طمع و رقابت بر ایشان حاکم می‌شود و به جان هم می‌افتند و کل خاندان از هم می‌پاشد.
این خاندان در واقع نمادی از کل افرادی است که وارد این تجارت شدند ولی در نهایت حاصلی جز تباهی و نابودی برایشان نداشت.
خاندانی که در فیلم می‌بینیم از مردمان وایو (Wayuu) از بومیان آمریکای جنوبی هستند که از دیرباز در شمال کلمبیا و ونزوئلای کنونی زندگی می‌کنند، و زبان و آداب و رسوم مخصوص خود را دارند.
یکی از درون‌مایه‌های جذاب فیلم، به تصویر کشیدن این رسوم و اعتقاداتی است که کم‌تر از آن‌ها شنیده‌ایم.
مثلاً در هر قبیله فردی هست که تعبیر رؤیا می‌داند و مقام بالایی دارد و او طلسم قبیله را نگه‌داری می‌کند. در هر قبیله افرادی هستند که شغل و حرفه‌شان پیام‌رسانی است و آن‌ها هستند که به خواستگاری می‌روند و پیام‌های جنگ و صلح را ردوبدل می‌کنند، و کشتن آنان از گناهان نابخشودنی قوم است. و در فیلم می‌بینیم که ارزش‌های اخلاقی و سنتی قوم چنان خدشه‌دار می‌شوند که چنین اتفاقی می‌افتد.
اگرچه فیلم بیش از دو ساعت است، ولی داستان پرکششی دارد و بیننده را خسته نمی‌کند.
اکثر فیلم در فضای باز فیلم‌برداری شده است و صحنه‌های طبیعی زیبا از صحراها و سواحل کلمبیا و جنگل‌های انبوه کشت ماری‌جوانا، فیلم را از نظر بصری هم بسیار جذاب کرده است به طوری که برندهٔ جایزهٔ بهترین فیلم‌برداری از جشنوارهٔ شیکاگو شده است.
عنوان اصلی فیلم به اسپانیولی Pájaros de verano است که به معنای پرندگان تابستانی است.
این پرندگان که در فرهنگ وایو خبرهای خوش را می‌رسانند، در ابتدای تابستان می‌آیند و پیش از آغاز زمستان می‌روند. در حقیقت نمادی از ماری‌جوانا هستند که با آمدنش تابستان آغاز می‌شود و با خود خبرهای خوشی از رونق اقتصادی و سرازیر شدن ثروت می‌آورد، غافل از این که زمستان هم در راه است که همه چیز را نابود می‌کند و پرندگان هم خواهند رفت. عنوان فیلم به انگلیسی Birds of passage است که به معنای پرندگان مهاجر است.
نویسندهٔ فیلم‌نامه خانم Maria Camila Arias خود اهل کلمبیا و ساکن مونترآل است و پس از پخش فیلم در سینمادوپارک توضیحاتی دربارهٔ فیلم داد.
این اولین فیلم‌نامهٔ او بوده و نوشتنش پنج سال طول کشیده، ولی در عوض برایش جایزهٔ بهترین فیلم‌نامهٔ جشنوارهٔ فیلم قاهره را به ارمغان آورده است. او هم‌چنین اشاره کرد که اگرچه داستان فیلم واقعی نیست ولی یک فضای کلی واقعی از ماجرای قاچاق ماری‌جوانا و تأثیرش بر زندگی بومیان کلمبیا را تصویر می‌کند که برگرفته از گفت‌و‌گوهای شخصی ایشان با آنهاست.
شاید داستان فیلم به نظر کلیشه‌ای بیاید: یک خانوادهٔ خلاف‌کار که طمع بین‌شان دشمنی می‌افکند؛ ولی تأثیرگذاری این فیلم به خاطر تصویر کردن منحصربه‌فرد جزئیات داستان است. به علاوه، این فیلم کنجکاوی من را دربارهٔ دو موضوع اجتماعی، که ازشان چیزی نمی‌دانستم برانگیخت: نخست ماجرای باز شدن مسیر قاچاق ماری‌جوانا از کلمبیا به آمریکا در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ میلادی که اگرچه برای شمال کلمبیا ثروت آورد ولی در عین حال صلح و آرامش این منطقه را از بین برد.
دوم اعتقادات و مراسم جالب توجه مردم وایو (که اکثر بازیگران فیلم هم حقیقتاً از همین نژاد هستند) و سایر بومیان آمریکای جنوبی. پرندگان مهاجر جوایز متعددی در سال ۲۰۱۸ برنده شد که از میان آن‌ها می‌توان به نشان افتخار بهترین فیلم در جشنوارهٔ لندن اشاره کرد.
به علاوه فیلم نامزد دریافت اسکار بهترین فیلم خارجی هم شد اگرچه برنده نشد. شایان ذکر است که دیدن این فیلم به خاطر وجود برخی صحنه‌های خشن برای کودکان مناسب نیست.
نویسنده مهمان: عباس محرابیان – abbas.mehrabian@gmail.com
