همانطور که پیشتر از این اشاره شد بین بیماری افسردگی و غمگینی تفاوت فاحشی وجود دارد. امّا غمگین بودن و اندوه شدید چنانچه با علائم دیگری همراه شود و ادامه یابد نشانگر بیماری افسردگی است و نیاز به درمان دارد. این علائم بر طبق نظر انستیتوی ملی سلامت روانی آمریکا که از مراجع مورد وثوق محققین و متخصصین می باشد به شرح زیر است. به نظر این انستیتو افراد با اختلالات افسردگی دارای علائم یکسانی نیستند. برخی از علائم در برخی بیماران شدیدتر و در برخی ضعیف تر است.
- مشکل در تمرکز، یادآوری جزئیات و تصمیم‌گیری
- خستگی و کاهش انرژی
- احساس گناه، بی‌ارزشی و یا درماندگی
- بدون امید به آینده و بدبینی
- بیخوابی، بیدار شدن صبح زود و یا خواب زیاد
- بیقراری و نا‌آرامی
- ازدست دادن علاقه به فعالیت‌های لذت بخش، شامل رابطه جنسی و …
- از دست دادن لذت به زندگی
- پرخوری عصبی و یا کاهش اشتها
- سردرد، گرفتگی عضلات و یا مشکلات گوارشی
- کاهش میل جنسی
- گریه کردن بدون هیچ دلیل خاصی
از علائم دیگری نیزی می توان به شرح زیر نام برد :
- گوشه گیری، دوری جستن از فعالیت های اجتماعی و عدم حضور در میان همسالان و خانواده و دوستان
- فکر خودکشی
- فکر مرگ
- کاهش شدید اعتماد به نفس و ایراد گیری مدام از عملکرد خود و احساس عدم موفقیت در میدان رقابت با دیگران
- تحریک پذیری بالا و پرخاشگری و عصبانیت
هر گاه وضعیت روانی و جسمانی فرد همزمان، همراه با چند تا از علائم فوق باشد زنگ خطری است که جستجوی راه درمان مناسب را می طلبد. همه انسانها در وضعیت های اضطراری و به مدت کوتاه برخی از این علائم را همراه دارند، ولی ادامه آن در مدت طولانی و ایجاد اختلال در عملکردهای اجتماعی و اقتصادی فرد نشانگر آن است که با بیماری افسردگی روبرو است و باید به درمان آن پرداخت.
علائم افسردگی در توزیع سنی نیز متفاوت می باشد. مثلاً جوانان و نوجوانان علائم خاصی از خود نشان می دهند که می توان به این موارد اشاره کرد : اضطراب، عصبانیت و دوری از اجتماع. امّا در کودکان نشانه های دیگر مانند بد خوابی و کم خوابی همراه با عدم علاقه به انجام امور روزانه بروز می نماید.
شدّت افسردگی در افراد نیز متفاوت است در برخی علائم شدید و به راحتی می توان تشخیص داد که فرد دچار افسردگی می باشد. ولی در برخی افراد نشانه ها کمتر در ظاهر دیده می شود و خودشان نیز متوجه نمی شوند که چرا غمگین هستند و نمی توانند کارهای روزانه را درست انجام دهند.
دلایل بروز بیماری افسردگی :
عوامل زیست شناختی :
- عوامل ژنتیکی : برای مثال برخی تحقیقات نشان می دهند که در دو دوقلوهای تک تخمکی بیماری افسردگی شایع تر است.
- داروها : استفاده طولانی مدت از برخی داروها باعث بروز بیماری افسردگی می شود.
- بیماریها : مانند بیماریهای مزمن قلبی وعروقی، سرطان, آلزایمر و بیماریهای خاص که یا درمانی ندارندو بیمار باید در طول عمر دارو مصرف کند و یا درمان آن طولانی مدت می باشد. کم کاری برخی غدد از جمله غده تیروئید می تواند فرد را مستعد بیماری افسردگی نماید.
- عمل جراحی سنگین که منجر به تغییرات زیاد در ساختمان بدن می شود مثل عمل جراحی پستان در خانمها به علت بیماری سرطان.
علل روانی اجتماعی :
استرس : یکی از اثر گذارترین عوامل ایجاد زمینه برای بروز بیماری افسردگی در انسان بشمار
می رود. استرسی ناشی از جدا شدن از اجتماع، از دست دادن عزیزان، از دست دادن شغل و شرایط نامساعد اقتصادی.
بیماریهای روانی مانند اضطراب، عقب ماندگی ذهنی، فراموشی و اختلال خوردن و سوء مصرف مواد مخدر
عوامل اجتماعی :
نارضایتی از وضعیت موجود جامعه و نابسامانی های اجتماعی. تغییر شدید نقش ها و جابجای طبقه اجتماعی فرد به علت از دست دادن شرایط اقتصادی و اجتماعی مناسب. از هم پاشیدن ساختار خانواده، از هم پاشیدگی نظم اجتماعی در اثر تحولات سیاسی و اقتصادی که بر تمامی شئون زندگی افراد اثر می گذارد از عمده عوامل ایجاد بروز بیماریهایی مانند افسردگی می باشند.
شکست فرد در زندگی مشترک و ارتباطش با همسر، نیز از عوامل موثر در بروز بیماری افسردگی است.
در ادامه این مباحث در مقالات بعدی به بحث خودکشی بین مهاجرین و مفهوم رفاه و نقش تامین اجتماعی در جامعه جدید می پردازیم.
