بیابان ها بیش از یک پنجم خشکی های زمین را پوشانده اند که به دو نوع تقسیم می شوند: بیابانهای گرم و خشک بیشترنزدیک مدار رأس السرطان یا مدار رأس الجدی (مناطق گرمسیری و نزدیک مناطق استوایی) . بیابان های سرد نزدیک قطب زمین هستند مانند گرینلند و بیابان قطب جنوب. بیابانی که به طور طبیعی ایجاد شده باشد زیستگاه با ارزشی محسوب می شود که گاهی گونه های منحصر به فردی در آن به چشم می خورد. در بیابان بارندگی کمتر از تبخیر و تعرق و میزان ورودی آب، کمتر از آب خروجی است. بارندگی کمتر از ۱۵۰ میلیمتر در سال و به صورت پراکنده، نامنظم یا یا رگبار های شدید است. در بعضی از مناطق بیابانی مانند صحرای آفریقا ممکن است در طول چند سال حتی یک قطره باران هم نبارد که این موضوع موجب نابودی رستنی ها خواهد شد. در اغلب بیابان ها ذخیره رطوبت توسط شبنم تامین می شود. دمای بیابان بیش از ۴۰ درجه سانتیگراد است که در بیابان های گرم به ۶۰ نیز می رسد. به علت نبود ابرها و خشکی هوا، در طول شبانه روز تغییرات حرارتی زیاد است، مثلا اختلاف درجه حرارت روز و شب در آریزونا ۵۶ درجه اندازه گیری شده است.
بیابان های گرم و خشک بزرگ در شمال آمریکا، که همه در غرب ایالات متحده و شمال مکزیک واقع هستند، عبارتند از:
بیابان چیچوآهوان – بزرگترین بیابان در شمال امریکا، واقع در جنوب غربی ایالات متحده و شمال مکزیک به مساحت 360000 Km2 .
صحرای سونوران – یک بیابان واقع در جنوب غربی ایالات متحده و شمال غرب مکزیک است،به مساحت 310000 Km2 .
صحرای موهاوی – داغ ترین کویر در شمال آمریکا، واقع در جنوب شرقی کالیفرنیا، به مساحت 22،000 57،000 Km2.
بیابان سرد بزرگ، حوضه بزرگ کویر، شامل بسیاری از شمال استان بیسین اند رینج، در شمال صحرای موهاوی و همچنین بیابان سرد کوچکتر در داخل فلات کلمبیا و مناطق فلات کلرادو.
کانادا دارای یک صحرای کوچک در امتداد رودخانه تامپسون در روستای اشکرافت ((Ashcroft نیز می باشد.
پوشش گیاهی بیابان
گیاهان بیابان توانایی پذیرش شرایط اقلیمی آن را دارند. اگر گونه هایی به صورت علف و بوته بتوانند رشد کنند از فرسایش و تخریب سنگ ها جلوگیری می کند. این گیاهان بیشتر شامل گونه هایی هستند که در دوره کوتاه بارندگی به سرعت رشد کرده، بذر و گل تولید می کنند یا گیاهان چند ساله یی که با شرایط آب و هوای خشک سازگاری یافته اند. به همین دلیل تولید اولیه در بیابان بسیار کم است و مقدار آن به بارندگی بستگی دارد. بسیاری از گیاهان مانند درمنه، گون، گز وغیره. با این شرایط بی آبی سازگاری خوبی را نشان می دهند. نبود یا کمبود پوشش گیاهی سبب پیوستگی باد و شدت و تاثیر آن می شود که از عوامل از بین رفتن خاک در بیابان هاست. در جایی که خشکی هوا زیاد باشد، از رستنی ها اثری به جا نخواهد ماند و سنگ ها بدون پوشش موثر در برابر فرسایش و تخریب قرار می گیرند.
حیوانات بیابان
در ساکتترين نقطه بيابان چيزي حدود يک صد هزار گونه جانوري وجود دارد. حتی در نامساعدترین شرایط، جانوران ريز و ميکروارگانيسمهايي هستند که در درون خاک زندگي می کنند. جانوران این منطقه اغلب شامل خزندگانی چون مارها، مارمولک ها و جوندگان هستند که بیشتر در زیر زمین زندگی می کنند. عقرب ها و عنکبوت ها به وفور در بیابان دیده می شود. از جمله جانوران بزرگ تر هم می توان به شتر، بز، آهو، کفتار، یوزپلنگ و. . . اشاره کرد. آنها بخشي از نيازهاي غذايي و آبي خود را با جويدن علفهاي شور فراهم ميکنند و در شرایط بی آبی با استشمام هواي مرطوب سحرگاهان به ويژه در بلنديهايي که هوا خنکتر و رطوبت نسبي بيشتر است، نياز آبي روزانه خود را ذخيره ميکنند و فعاليت شبانه، اختفاء در پناهگاههاي نمناک و نامرئي، حفظ محتاطانه انرژي و به کار بستن اقتصادي آن، روشن بودن ، کوچکتر بودن سطح بدن و حرکت در مکانهاي سايه دار از راههاي رايج براي مقابله با خشکي است. وجود پوشش خارجي بدن حشرات و بندپايان که متشکل از کيتين و آهک است مانع از دست رفتن آب بدن آنها ميشود.
بیابان زایی و بیابان زدایی
بیابانزایی در اثر عملکرد نادرست انسان در طبیعت پدید میآید. که باعث تخریب خاک در مناطق خشک، نیمه خشک و کم رطوبت است. این پدیده یک ششم جمعیت جهان، ۷۰% اراضی خشک(بیش از ۶/۳ میلیارد هکتار) را تحت تاثیر اثرات منفی خود قرار می دهد. از اعمالی که منجر به بیابان زایی می شود می توان: بهره برداری نادرست از زمینهای کشاورزی، استفادهی افراطی از کود و سموم شیمیایی، شخم اراضی در جهت شیب، بهره برداری بیرویه از سفرههای آب زیرزمینی که منجر به شوری آب و خاک می شود، چرای مفرط در مراتع، بهره برداریهای بیرویه از جنگلها، تبدیل اراضی منابع ملی به کشاورزی و ویلاسازی را نام برد.
بیابان زدایی جلوگیری از بیابانی شدن است. مسلما منظور از آن، از بین بردن بیوم بیابان نیست، چراکه بیابان نیز مانند سایر بیومهای طبیعی حاصل فعل وانفعالات پدیده های اکولوژیکی است آنچه که مورد نظر است، جلوگیری از بیابانی شدن زمینهایی است که در اثر اعمال مخرب انسان در معرض بیابانی شدن قرار دارند. کاشت درختان و گیاهان مقاوم و متناسب با مناطق خشک همچون گیاهان شورهزی، تعادل دام و مراتع، بهره گیری از روشهای کارآ در انباشتن آب باران، احیاء شوره زارها، استفاده از سوختهای جایگزین روشهایی برای بیابان زدایی است.
منبع : کانال ساحت زیست https://telegram.me/sahatzist
https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_North_American_deserts
